Матэрыялы да ЦЭ

Т1. 1) грузчык;

2) адрына;

3) ускіпець;

4) подзвіг;

5) магчыма.

Т2. 1) зачэпішся;

2) бясшумна;

3) лягчэй;

4) размаляваны;

5) схітрыць.

Т3. 1) схіліць;

2) запозна;

3) выязджаць;

4) салодкі;

5) без зямлі.

Т4. 1) без віны;

2) адказаць;

3) наймальнік;

4) мітусліва;

5) схіл.

Т5. 1) песня;

2) лагчына;

3) сашчапіць;

4) знаходліва;

5) без вестак.

Т6. 1) летні;

2) скіслы;

3) лічбавы;

4) змагаешся;

5) адсвечваць

Т7. 1) скептык;

2) матчын;

3) аб’езд;

4) мажліва;

5) коўзкі;

Т8. 1) крайні;

2) небяспечна;

3) схема;

4) без спрэчак;

5) безліч.

Т.9. 1) разжаваць;

2) бяздумны;

3) скіраваць.

4) сцежка;

5) лагічна.

Т10. 1) дзядзька;

2) расшпіліць;

3) скінуць;

4) можна;

5) не браць

Т1. 1) прарэзлівы;

2) раскідаць;

3) рыбацкі;

4) расчуленасць;

5) садаводства.

Т2. 1) студэнцкі;

2) гарэзлівы;

3) жаніцьба;

4) схема;

5) адчуванне.

Т3. 1) наследаванне;

2) лагчына;

3) вакзал;

4) раскідзісты;

5) таварыскі.

Т4. 1) аскетычны;

2) баскетбаліст;

3) суражскі;

4) незласлівы;

5) садоўніцтва.

Т5. 1) раздарожжа;

2) экзамен;

3) раскілзаны;

4) цвік;

5) вузкаплечы.

Т6. 1) пранізлівы;

2) раскіданы;

3) падрадчык;

4) віцебскі;

5) выпешчаны.

Т7. 1) карыслівы;

2) скептычны;

3) разгрэбці;

4) выпрабоўваць;

5) справаводства

Т8. 1) раскіслы;

2) няўрымслівы;

3) самалюбства;

4) слабадскі;

5) выпускнік.

Т9. 1) акіслены;

2) экзотыка;

3) скібіна;

4) выправадзіць;

5) сабакаводства

Т10. 1) акрэслены;

2) шчэбет;

3) схіснуцца;

4) земляробства;

5) выратавальнік.

Т1. 1) згаджацца;

2) смяешся;

3) не мог;

4) з людзьмі;

5) палескі.

Т2. 1) прароцтва;

2) скеміць;

3) быльнёг;

4) цвёрды;

5) з лесу.

Т3. 1) хрэсьбіны;

2) схітрыць;

3) бессардэчны;

4) педінстытут;

5) сняданак.

Т4. 1) не бачыць;

2) згінаць;

3) праз жыта;

4) вільгаць;

5) дарадчык.

Т5. 1) вішанька;

2) з вясны;

3) футбол;

4) прыязджаць;

5) схема.

Т6.1) у спрэчцы;

2) скібіна;

3) з ліпеня;

4) разьбар;

5) ураджай.

Т7. 1) сядзьце;

2) скінуць;

3) без памылак;

4) зжаты;

5) ткацкі.

Т8. 1) дождж;

2) пяшчота;

3) на вяровачцы;

4) звычка;

5) не вынесла.

Т9. 1) без клопату;

2) з верасу;

3) адвячорак;

4) параходства;

5) брацкі.

Т10. 1) сяржант;

2) дзяўчына;

3) збярэшся;

4) не толькі;

5) камандзір.

Т1. 1) прыходзь;

2) агенцтва;

3) свежы;

4) нішчымны;

5) без нас.

Т2. 1) пяшчота;

2) рыбацкі;

3) з шапаценнем;

4) не парэжся;

5) схіліцца.

Т3. 1) сшыць;

2) не мой;

3) усхваляваць;

4) без сяброў;

5) радасны.

Т4. 1) медзведзяня;

2) без стомы;

3) салдацкі;

4) аббегаць;

5)рукзак.

Т5. 1) барацьба;

2) нядаўна;

3) не зможаш;

4) зблізку;

5) абласны.

Т6. 1) цвёрды;

2) беззаганны;

3) лазняк;

4) над лесам;

5) лётчык.

Т1.1) м_вазнаўства;

2) ц_гляны;

3) д_лікатэс;

4) кат_т;

5) Н_ваполацк.

Т2.1) ш_рсцяны;

2) мн_газначны;

3) выс_какаларыйны;

4) Ж_нева;

5) адр_с.

Т3. 1) ж_луды;

2) д_ўгалецце;

3) шыр_каэкранны;

4) р_дакцыя;

5) сакрат_р.

Т4. 1) р_льеф;

2) д_станцыя;

3) м_тазгодны;

4) р_дзейшы;

5) ч_рствы.

Т5. 1) с_ржант;

2) сін_-фіялетавы;

3) жыцц_ўстойлівы;

4) бо_прыпасы;

5) стал_вар.

Т6.1) выгар_лы;

2) ш_сцігадовы;

3) р_форма;

4) ш_равокі;

5) ц_гліна.

Т7. 1) сальфеджы_;

2) прор_зь;

3) вет_ран;

4) в_стразубы;

5) бухгалт_р.

Т8.1) д_бразычлівы;

2) інт_рвал;

3) шыр_калобы;

4) зак_напраект;

5) ш_птаць.

Т9. 1) с_рдэчны;

2) некат_ры;

3) выс_кародны;

4) адажы_;

5) лат_рэя.

Т10. 1) метр_;

2) др_жаць;

3) м_тацыкл;

4) ф_таплёнка;

5) р_знакаляровы

Т. 1. 1) себ_любства;

2) эф_кт;

3) ац_нка;

4) жыцц_здольны;

5) л_саахоўны.

Т2. 1) в_страслоў;

2) кр_вавы;

3) р_знае;

4) гр_маадвод;

5) раб_тадавец.

Т3. 1) кв_тнець;

2) дз_вяцера;

3) верхн_гранны;

4) м_нтуз;

5) сув_зь.

Т4. 1) лід_р;

2) гр_мець;

3) лод_р;

4) гр_бці;

5) р_дкалессе.

Т5. 1) в_ранда;

2) насенн_водства;

3) по_зд;

4) вогн_тушыцель;

5) св_ткаваць.

Т6. 1) д_братворна;

2) лат_рэя;

3) зач_рпнуты;

4) мар_ва;

5) пр_цілеглы.

Т7. 1) др_мота;

2) р_дканаселены;

3) ш_рсцяны;

4) р_дактар;

5) ш_сцістопны

Т8. 1) г_роіка;

2) зац_мна;

3) жыцц_ўстойлівы;

4) по_с;

5) зерн_склад.

Т9. 1) д_браахвотніцкі;

2) кр_шыць;

3) р_знародны;

4) зб_жжаўборка;

5) р_спыт.

Т10. 1) л_кторый;

2) с_мізначны;

3) з_млянін;

4) досв_так;

5) зам_ць.

Т1. 1) ж_ўталісце;

2) ш_дэўр;

3) гл_таць;

4) мн_гастаночнік

5) адр_сат.

Т2. 1) лат_рэйны;

2) ц_гла;

3) ас_нсаваць;

4) інж_нер;

5) ч_рапіца

Т3. 1) т_нкастволы;

2) н_вабранец;

3) н_ваўтвараны;

4) ст_крат;

5) санат_рны.

Т4.1) сл_ваформа;

2) сальфеджы_;

3) д_ўгачаканы;

4) ч_рнагрывы;

5) Н_вадзвінск.

Т5. 1) др_вастой;

2) д_брасуседства;

3) кр_вавы;

4) ч_рнавалосы;

5) т_рфяны.

Т6. 1) ц_ркоўны;

2) ц_рымонія;

3) д_по;

4) пад_шва;

5) майст_р

Т7.1) яс_нёвы;

2) сін_вокі;

3) магн_тызм;

4) н_выпечаны;

5) малат_ражны.

Т8.1) г_пард;

2) пап_лішча;

3) с_ржант;

4) мес_чнік;

5) м_дсястра.

Т9. 1) аз_тнакіслы;

2) с_нцапёк;

3) мар_заўстойлівы;

4) кр_вяносны;

5) чырв_нашчокі.

Т10. 1) Ч_рнігаў;

2) ас_нсаваны;

3) поч_рк;

4) т_атр;

5) р_чулка.

Т1. 1) вер_цяно;

2) бут_рброд;

3) ш_сцярня;

4) прац_дура;

5) ч_рапаха.

Т2. 1) гар_заваць;

2) ш_равокі;

3) выч_рціць;

4) канц_нтрат;

5) бухгалт_р.

Т3. 1) вет_рынар;

2) прар_цэнзаваны;

3) ц_ферблат;

4) гор_ч;

5) халест_рын.

Т4. 1) абан_мент;

2) вас_мнаццаць;

3) спартсм_н;

4) п_чатка;

5) аб_збольванне.

Т5. 1) м_нташка;

2) по_с;

3) ап_тыт;

4) мац_рык;

5) с_мнаццаць.

Т6. 1) перы_д;

2) абч_саць;

3) ш_равата-блакітны;

4) прац_дзіць;

5) педы_тр.

Т7. 1) інт_лігентны;

2) ц_мент;

3) вар_янт;

4) ц_вілізацыя;

5) кар_спандэнт.

Т8. 1) кр_дыт;

2) панц_р;

3) поч_рк;

4) пр_зідыум;

5) д_етычны.

Т9. 1) лег_ндарны;

2) с_рыял;

3) і_рархія;

4) кл_ент;

5) пыл_сос.

Т10. 1) абан_мент;

2) пасм_яцца;

3) усм_хацца;

4) па-дз_цячы;

5) м_жвольна.

Т1.1) здранц_велы;

2) іл_сніцца;

3) мен_шы брат;

4) кас_ба;

5) з дзец_мі.

Т2.1) здз_мухнуць;

2) ком_плекс;

3) кляц_ба;

4) прысядз_це;

5) паднябен_не.

Т3. 1) насып_;

2) анал_гін;

3) с_вярдзёлак;

4) у малац_бе;

5) зган_біць.

Т4. 1) ц_віль;

2) скраз_няк;

3) кал_е;

4) песен_ка;

5) шэсц_сот.

Т5. 1) рамен_чык;

2) ц_вік;

3) мякен_кі;

4) с_пектакль;

5) увас_мярых.

Т6.1) з_едлівы;

2) лас_ён;

3) кур_ер;

4) раз_юшаны;

5) пасляслоў_е.

Т7. 1) батал_ён;

2)шматкроп_е;

3) сем_янін;

4) з_імшыць;

5) аб_ымшэць.

Т8.1) здароў_еахоўчы;

2) бур_ян;

3) куцюр_е;

4) мадэл_ер;

5) куп_істы.

Т9. 1) прымор_е;

2) між_ярусны;

3) п_едэстал;

4) павіл_ён;

5) ранц_е.

Т10.1) міл_ён;

2) уз_юшаны;

3) павер_е;

4) многагалоў_е;

5) прэм_ера.

Т1.1) песен_ка;

2) вішан_;

3) с_кінуць;

4) воз_ме;

5) маладзечан_скі.

Т2. 1) подз_віг;

2) стан_це;

3) кан_кі;

4) хрэс_біны;

5) поз_ні.

Т3. 1) яблын_ка;

2) с_певы;

3) барац_ба;

4) пяц_сот;

5) мядз_ведзь.

Т4. 1) ваз_мі;

2) ледз_ве;

3) дзядз_ка;

4) голуб;

5) чэрвен_скі.

Т5.1) піс_меннасць;

2) дз_ве;

3) ц_вёрды;

4) вос_мы;

5) студзен_скі.

Т6. 1) струмен_чык;

2) разан_скі;

3) прадвес_не;

4) прос_ба;

5) сядз_це.

Т7. 1) лёген_ка;

2) прыгожан_кі;

3) увас_мярых;

4) с_мешны;

5) услон_чык.

Т8. 1) ц_вісці;

2) глуш_;

3) сустрэн_ся;

4) урал_скі;

5) вас_мёра.

Т9. 1) кудыс_ці;

2) радас_ць;

3) астрахан_скі;

4) лазен_ка;

5) будз_це.

Т10.1) нос_біт;

2) глян_це;

3) рэдз_ка;

4) восем_дзесят;

5) стэп_.

Т1. 1) пяцібор_е;

2) вал_ера;

3) ін_екцыя;

4) мыш_як;

5) раўнапраў_е.

Т2. 1) хтос_ці;

2) чарэшан_ка;

3) мядз_ведзь;

4) ц_мяны;

5) камп_ютэр.

Т3. 1) бур_ян;

2) кампан_ён;

3) з_яднаць;

4) Лук_янаў;

5) здароў_е.

Т4. 1) бар_ер;

2) кан_ён;

3) дз_весце;

4) парц_еры;

5) штос_ці.

Т5. 1) паўшар_е;

2) Лаўрэнц_еў;

3) л_ецца;

4) в_етнамец;

5) надзем_е.

Т6.1) зімоў_е;

2) уз_ехаць;

3) мадэл_ер;

4) прымор_е;

5) п_яўка;

Т7. 1) жараб_ёўка;

2) павіл_ён;

3) куп_ё;

4) беспрацоў_е;

5) ад_енчыць.

Т8.1) Аляб_еў;

2) бул_ён;

3) грудз_мі;

4) мен_шы;

5) ледз_ве.

Т9.1) кур_ёзны;

2) шчаў_е;

3) парц_ера;

4) мадз_яр;

5) коп_епадобны.

Т10.1) канферанс_е;

2) міжрадкоў_е;

3) трох_ярусны;

4) Грыгор_еў;

5) з_есці.

Т1. 1) з_есці;

2) ліс_це;

3) дзес_ці;

4) сядз_це;

5) струмен_чык.

Т2. 1) Прыамур_е;

2) сляз_мі;

3) аб_яднаныя;

4) Іл_іч;

5) гняздоў_е

Т3.1) піс_мо;

2) карэн_не;

3) пяц_дзесят;

4) яблын_ка;

5) чэрствас_ць.

Т4. 1) ц_вёрдасць;

2) дз_ме;

3) восем_;

4) карэн_чык;

5) кагос_ці.

Т5. 1) разнатраў_е;

2) сям_я;

3) піс_меннік;

4) кал_е;

5) песен_ка.

Т6. 1) пад_ём;

2) шматмоў_е;

3) грыл_яж;

4) аб_ехаць;

5) раз_юшаны.

Т7. 1) аб_езд;

2) чатырох_ярусны;

3) шампін_ён;

4) двухмоў_е;

5) раз_ёмны.

Т8. 1) пад_еду;

2) раз_ятраны;

3) брыл_янт;

4) сузор_е;

5) Заслаў_е.

Т9.1) малац_ба;

2) сталас_ць;

3) свіцяз_скі;

ц_вік;

5) стан_це.

Т10.1) п_едэстал;

2) салаў_і;

3) біл_ярд;

4) інтэрв_ю;

5) з_едлівы.

Т1.

1)   _узенькі;

2)   _опера;

3)   _указка;

4)   _чарна_усы;

5)   _олава.

Т2.

1) за_облачны;

2)  _урна;

3)  _узельчык;

4)  Лары_он Пятровіч;

5)  _аблачынка.

Т3.

1)  _урок;

2) па__узіць;

3)  _обласць;

4)   _орэн;

5) аб__углены.

Т4.

1)   _оптам;

2)   _па_уцінне;

3)   _уголле;

4)   _одмель;

5)   _ордэн.

Т5.

1)   _усаты (чалавек)

2) на__обмацак;

3)   _астрэйшы;

4)   _акно;

5)   _оптыка.

Т6.

1) праезд __льготны;

2) толькі __ржаны хлеб;

3) хутка па__мчацца;

4) рэзвае __львяня;

5) на __льдзіне.

Т7.

1)   _оклік;

2)   _этак;

3)   _окамгненна;

4)   _угаль;

5)   _оптыка.

Т8.

1) скасіць __ржышча;

2)паламаная __льнопралка;

3) адзін __лжэвучоны;

4) ісці праз __мшары;

5) асенняя __мгла.

Т9.

1)   _углявод;

2)   _опера;

3)   _ураган;

4)   _ольнанаёмны;

5)   _оспа.

Т10.

1)   _унікальны;

2)   _учоны;

3)   _устрыца;

4) па__уцінне;

5) ні__одзін.

Т1.

1)   _опера;

2)   _одзыў;

3)   бра_урны;

4)   _унія

5)   _огненны.

Т2.

1)  _астрадзюбы;

2)   _абласны;

3)   за_ушніцы;

4)   _ордэн;

5)   _участак.

Т3.

1)   _уверцюра;

2) аб__орваць;

3)   _урна;

4)   _охра;

5)   _угаль.

Т4.

1) Ля__он;

2)   _урна;

3)   _аколіца;

4)   _обад;

5)   _оптам.

Т5.

1)   _аблокі;

2)   _обземлю;

3) за__очны;

4)   _ураган;

5)   _узел.

Т6.

1) чарна__усы;

2)   _угал;

3)   _эты;

4)   _Орша

5)   _орэн.

Т7.

1)   _оптам;

2) па__уцінне;

3) на__огул;

4)   __мгла;

5) На__уменка.

Т8.

1)   _учора;

2) ці__ун;

3)   _унук;

4)   _Осла;

5) ад __этуль.

Т9.

1) вы__орваць;

2)   _усаты;

3)   _Ульянаў;

4) да__этуль;

5)   _опіум.

Т10.

1) На__ум;

2)   _аспаваты

3) на__огул;

4)   _акно;

5)   _унікум.

Т1.

1) па__уцінне;

2)   _умацаванне;

3)   _мгненне;

4)   _огненны;

5)   _мчацца.

Т2.

1)   _обыск;

2)   _Осла;

3)   _унія;

4)   _да_этуль

5)   _удзільна.

Т3.

1)   _уступны;

2)   _этак;

3)   _окны;

4)   _оптыка;

5)   _угор.

Т4.

1) г__такі;

2) за__ушніцы;

3) радзі__он;

4) __ронія;

5) __ультыматум.

Т5.

1) __аконны;

2) __одгулле;

3) __обмацак;

4) __азёрны;

5) на__вучанне.

Т6.

1) __учора;

2) ці__ун;

3) __унук;

4) ад__гэтуль;

5) __опіум.

Т7.

1) __учоба;

2) __опера;

3) __азярынка;

4) __озера;

5) па__ук.

Т8.

1) за__улак;

2) __орган;

3) __асінкі;

4) __остраў;

5) __удава.

Т9.

1) __одгук;

2) __улада;

3) на__окал;

4) __онікс;

5) на__огул.

Т10.

1) __аспаваты;

2) на__обмацак;

3) __ураджай;

4) __оддаль;

5) __оптыка.

Т1.

1)     па_годдзе;

2)     ба_л;

3)     беларуска-_краінскі;

4)     браты _рублеўскія;

5)     чытаць павольна, _думліва

Т2.

1)     ва _адмуртыі;

2)     велічна-_знёслы;

3)     за _нівермагам;

4)     курортнае _збярэжжа;

5)     заклапочаны справамі, _зрушаны

Т3.

1)     па-_дарнаму;

2)     за _ладзівастокам;

3)     а_дыторыя;

4)     ра_ніна;

5)     вычытаць тэкст, _дасканаліць стыль.

Т4.

1)     са_на;

2)     урачыста-_знёслы;

3)     на_здагон;

4)     на _шаччыне;

5)     неслі ў вёдрах, _кошыках.

Т5.

1) ва_ніверсаме;

2) ся_ба;

3) жанчына-_рач;

4) да Васіля _льянавіча;

5) выжыць, _ратавацца ад небяспекі.

Т6.

1)     мала_жывальны;

2)     а_дыенцыя;

3)     да Ільі _сцінавіча;

4)     транспартна-борачны;

5)     фальклор беларусаў, _краінцаў.

Т7.

1)     а_сянішча;

2)     паўночна-_сходні;

3)     ва _краіне;

4)     рады_с;

5)     лавілі акунёў, _юноў.

Т8.

1) на _ліку;

2) ваку_м;

3) па-_краінску;

4) Аляксей _севаладавіч;

5) адчувалася ў паводзінах; _ настроі.

Т9.

1) Валерыя _ладзіміраўна;

2) хлопцы-_мельцы;

3) ра_ніна;

4) а_кцыён;

5) не раз прасілі, _гаварылі.

Т10.

1)     кло_н;

2)     за_чора;

3)     класна-_рочны;

4)     Марыя _ладзіславаўна;

5)     пастаяў, _змахнуў крыламі.

Т1.

1)     хлеб _чарствелы;

2)     на _сходніх землях;

3)     тэрары_м;

4)     не _тоіш;

5)     да _збекістана.

Т2.

1)     маці-_краінка;

2)     ва_льянаскай вобласці;

3)     ба_л;

4)     быў _спрыняты;

5)     метэа_мовы.

Т3.

1)     га_біца;

2)     на _ральскім хрыбце;

3)     прыбыў _дзень;

4)     гулялі _траіх;

5)     архівары_с.

Т4.

1)     да _эльса;

2)     рэ_матолаг;

3)     вясна-_ладарка;

4)     злавіла _юна;

5)     з _сходнеславянскіх зямель.

Т5.

1)     на _ніверсіядзе;

2)     пры_сць-Абакане;

3)     князь _семагутны;

4)     а_кцыяніст;

5)     ва _сіх поглядах.

Т6.

1)     прыехаў _ Сочы;

2)     па_шчуваць;

3)     сімпозі_м;

4)     думкі _ сеўладныя;

5)     па_коўнік.

Т7.

1)              на _сенародным свяце;

2)              ка_гас;

3)              да _ льянаўска;

4)              песня-_спамін;

5)              па_станцкі.

Т8.

1)     напа_голасу;

2)     Се_л;

3)     са_дат;

4)     яйка _смятку;

5)     рака _шача.

Т9.

1)     э_рыстычны;

2)     па-_чарашняму;

3)     на _зрорку;

4)     на _рал;

5)     се_льскі.

Т10.

1)     бацька-_мелец;

2)     на _злессе;

3)     а_дытар;

4)     рады_с;

5)     агонь _сюды.

Т1.

1)     па_за;

2)     пайшоў _прысядкі;

3)     цётка _льяна;

4)     ка_нер;

5)     кансілі_м.

Т2.

1)     паважалі _сяслава;

2)     Люблінская _нія;

3)     падкінуў _гару;

4)     хлопцы-_дальцы;

5)     бра_нінг,

Т3.

1)     прагучала “_ра”;

2)     кло_н;

3)     калядо_шчыкі;

4)     рака _свейка;

5)     дзень _дзень.

Т4.

1)     на _шаччыне;

2)     паеў _волю;

3)     па_вярсты;

4)     ваку_м;

5)     дываны-_зорны.

Т5.

1)     ла_рэат;

2)     са_на;

3)     пера_васабленне;

4)     згуляць _нічыю;

5)     кантрольна-_ліковы.

Т6.

1)     укол _нутрывенны;

2)     а_сянішча;

3)     мане_р;

4)     рады_с;

5)     прадпрыемства “Світанак” _караняе новыя тэхналогіі.

Т7.

1)        крочыў _перад;

2)        вогне_стойлівы;

3)        шэдэ_р;

4)        натары_с;

5)        баржа “Дняпро” _ранку выйшла з порта.

Т8.

1)     прада_гаваты;

2)     ліноле_м;

3)     бачыць _першыню;

4)     ла_сан;

5)     За_ралле.

Т9.

1)     стаяць _поравень;

2)     канда_н;

3)     сіпозі_м;

4)     а_давець;

5)     прадпрыемства “Дарыда” _трымлівае лідэрства.

Т10.

1)     поды_м;

2)     заехаць _ двор;

3)     за_трашнія студэнты;

4)     збіраліся ў горад, _ тэатр;

5)     Наталля _сяславаўна.

Т1.

1) з’я_ляюцца;

2) ледзь _лоўны;

3) вяро_ка;

4)слухалі _верцюру;

5) індывіды_м.

Т2.

1)     каля _ніверсама;

2)     тры_мфальны;

3)     га_біца;

4)     Каця _рбановіч;

5)     па-_дарнаму

Т3.

1)     перпет_м-мобіле;

2)     з Далёкага _сходу;

3)     а_дыенцыя;

4)     радасна-_знёслы;

5)     раздалося “_ра”.

Т4.

1)              была _ горадзе;

2)              песні-_спаміны;

3)              верш “Развітанне” _спомніла;

4)              _ асеннім лесе;

5)              мнагасло_е.

Т5.

1)              балта-_сходнеславянскі;

2)              былі на _рале;

3)              натары_с;

4)              а_л;

5)              тры_мф.

Т6.

1)     бра_нінг;

2)     кантрольна-_ліковы;

3)     аповесць “Дрыгва” _схвалявала;

4)     на _слоне;

5)     ліноле_м.

Т7.

1)     выпукла-_вагнуты;

2)     ня_важлівы;

3)     двое_ладдзе;

4)     на_-ха_;

5)     вельмі _дзячны.

Т8.

1)     аператы_ны;

2)     Ланда_;

3)     астрана_т;

4)     ваку_м;

5)     га_птвахта.

Т9.

1)     Засла_е;

2)     ла_рэат;

3)     дыназа_р;

4)     стра_с;

5)     жанчына-_рач.

Т10.

1)     аўтары-_кладальнікі;

2)     аквары_м;

3)     ма_зер;

4)     кала_рот;

5)     баво_на.

Т1. 1) ад_сці;

2) сан_нструктар;

3) раз_грацца;

4) без_менны;

5) суб_нспектар.

Т2. 1) пра_снаваць;

2) пера_менаваць;

3) сы_сціся;

4) вы_грываць;

5) за_сці.

Т3. 1) пра_граваць;

2) пады_сці;

3) на_менне;

4) за_скрыцца;

5) ня_начай.

Т4. 1) сан_нспектар;

2) за_нець;

3) контр_гра;

4) за_меннік;

5) раз_граць.

Т5. 1) аб_мшэлы;

2) за_лены;

3) пера_маць;

4) дэз_нфармацыя;

5) сан_нспекцыя.

Т6. 1) борт_нжынер;

2) дэз_нтэграцыя;

3) за_нтрыгаваць;

4) вы_граць;

5) без_дэйны.

Т7. 1) за_кацца;

2) за_мацца;

3) ады_сці;

4) пра_гравальнік;

5) на_граць.

Т8. 1) сан_нспектар;

2) дэз_нфекцыя;

3) с_граць;

4) аб_сці;

5) без_ніцыятыўны.

Т9. 1) на_маць;

2) за_кнуцца;

3) про_грыш;

4) узы_сці;

5) пера_начыць.

Т10. 1) паліт_нфармацыя;

2) конр_гра;

3) без_менны;

4) аб_граць;

5) раз_сціся.

Т1. 1) сы_граць;

2) за_мелі;

3) ады_сці;

4) вы_м аць;

5) про_грыш.

Т2. 1) дэз_нфіцыраванне;

2) без_дэйны;

3) суб_нспектар;

4) не_стотны;

5) за_скрыцца.

Т3. 1) за_скрыцца;

2) пера_начыць;

3) на_мацца;

4) вы_манне;

5) пера_маць.

Т4. 1) дэз_нтэграцыя;

2) с_граць;

3) су_існаваць;

4) з_мправізаваць;

5) роз_грыш.

Т5. 1) пад_сці;

2) па_менна;

3) за_мацца;

4) пра_гравальнік;

5) зы_начыць.

Т6. 1) раз_грацца;

2) дэз_нфармацыя;

3) пра_нструктаваны;

4) спад_лба;

5) за_лены.

Т7. 1) за_кнуцца;

2) за_шоўшы;

3) вы_граць;

4) узы_сці;

5) за_нелы.

Т8. 1) аб_мшэлы;

2) паліт_нфармацыя;

3) між_мперыялістычны;

4) без_менны;

5) пад_маць

Т9. 1) не_стотна;

2) да_сці;

3) за_нтрыгаваць;

4) пера_менаваць;

5) пра_граванне.

Т10. 1) ад_мжэць;

2) дэз_нтэгратар;

3) контр_гра;

4) аб_лгаць;

5) пад_дзі.

Т1. 1) раз_граць;

2) аб_дуцца;

3) з_ходны;

4) без_ніцыятыўны;

5) дэз_нфармацыя.

Т2.1) аб_мшэць;

2) вы_граванне;

3) за_кнуцца;

4) суб_нспектар;

5) на_сці.

Т3.1) вы_грыш;

2) за_менны;

3) пад_граць;

4) пра_нфармаваць;

5) на_мальнік.

Т4.1) дэз_нтэгратар;

2) уз_сці;

3) с_скаць;

4) пад_спад;

5) аб_ржавелы.

Т5.1) за_нтрыгаваны;

2) раз_ходзіцца;

3) вы_грываць;

4) за_сці;

5) дэз_нфармацыя.

Т6.1) ады_мжэць;

2) за_мальна;

3) на_грыш;

4) пра_маць;

5) пра_снаваць.

Т7.1) аб_сціся;

2) дэз_нфекцыя;

3) ад_ду;

4) ад_маць;

5) раз_грацца.

Т8.1) вы_сце;

2) за_нець;

3) дэз_нфармацыйны;

4) за_скрыцца;

5) без_дэйны.

Т9.1) вы_граць;

2) ад_сці;

3) пады_маць;

4) за_кацца;

5) на_міт.

Т10.1) аб_лгаць;

2) з_ходзіць;

3) без_менны;

4) контр_гра;

5) пад_ход.

Т1. 1) заіскрыцца;

2) зымправізаваць;

3)  пайменна;

4) абыйсці;

5) проігрыш.

Т2. 1) безыніцыятыўны;

2) зайсці;

3) пераіначыць;

4) абыйграць;

5) заікацца.

Т3. 1) абымшэлы;

2) праіграваць;

3) падыйсці;

4) суіснаваць;

5) найменне.

Т4. 1) заінтрыгаваць;

2) падыйграць;

3) адымжэць;

4) паіменна;

5) зайсці.

Т5. 1) сыйсціся:

2) разыграць;

3) прайгравальнік;

4) неістотны;

5) паіменаваны.

Т6. 1) абыдуцца;

2) наігрыш;

3) пайсці;

4) паіранізаваць;

5)разыйграць.

Т7. 1) выігрыш;

2) абымшэлы;

3) падыйсці;

4) паіскрыцца;

5) займéць.

Т8. 1) пераіначаны;

2) заілены;

3) абымшэць;

4) няйначай;

5) узыйсці.

Т9. 1) праіснаваць;

2) прайграваць;

3) адыйсці;

4) адыгрываць;

5) пераіменаваць.

Т10. 1) безыдэйны;

2) падыйграць;

3) прайсці;

4) даіграванне;

5)праілюстраваны.

1. Амонімы

2. Антонімы

3. Сінонімы

4. Паронімы

Т1. А. Стоража яшчэ не было – паклікалі начнога вартаўніка

Б. Запазычанне з чэшскай мовы – своечасова ліквідаваць запазычанасць

В. Акуратны почырк – неахайны пакой.

Т2. А. Міласэрны ўчынак – не сустрэўся мне бессардэчны чалавек.

Б. Вар з маліннікам – гаспадыня апусціла сухар у кіпень.

В. Каштаваць пяць тысяч – каштаваць яблык

Т3. А. Гасцяванне было нядоўгім – дзякаваць за гасціннасць.

Б. Радуга як арка – вялізнай дугой устала вясёлка

В. Узяць курс на поўдзень – першы курс універсітэта

Т4. А. Вераснёвая ціш – верасовы мёд

Б. Дапамагала сіла волі – няхай бяссілле не наступіць

В. Сплаў медзі з волавам – сплаў лесу

Т5. А. Бесклапотны смех – бестурботны характар

Б. Птушка ляцела нізка – нізка пацерак

В. Гадзіна цягнулася як вечнасць – прайшло імгненне

Т6. А. Купіць акцыі – прадаць акцыі.

Б. Далёкі кантынент – цікавы кантынгент

В. Жыць у дастатку – жыць у забяспечанасці

Т7. А. Папярэдні год – наступны год

Б. Высокі хлопец – рослы хлопец

В. Рэалістычныя творы – рэальныя падзеі

Т8. А. Дзейны чалавек – дзейсны сродак

Б. Беларускія краявіды – беларускія пейзажы

В. Прыехаць зімою – прыехаць летам

Т9. А. Ехаць на поўдзень – прыехаць у поўдзень

Б. Паўночны вецер – паўднёвы вецер

В. Сытны абед – сыты чалавек

Т10. А. Незадаволеная міна – абясшкоджаная міна

Б. Мноства камароў – безліч камароў

В. Асабісты ўклад – асабовы дзеяслоў

Т1. А. Трапіць у калдобіну – трапіць у выбоіну

Б. Алесева нявеста – Алесева нявестка

В. Айчынныя вырабы – замежныя вырабы

Т2. А. Смелы чалавек – палахлівы чалавек

Б. Незвычайная з’ява – надзвычайная з’ява

В. Іней на галінах – шэрань на галінах

Т3. А. Мясцовая расліннасць – мясцовая флора

Б. Святочны дзень – будні дзень

В. Велікодны пост – стаць на пост

Т4. А. Далікатны чалавек – тактоўны чалавек

Б. Станоўчыя якасці – адмоўныя якасці

В. Рубка дроў – рубка штурмана

Т5. А. Заўважыў коніка – заўважыў конніка

Б. Першы паверх – апошні паверх

В. Сячы лес – вынішчаць лес

Т6. А. Абавязкова прыедуць – безумоўна прыедуць

Б. Абагуліць маёмасць – абагульніць вопыт

В. Падкрэсліць акалічнасць спосабу дзеяння – жыццёвыя акалічнасці

Т7. Конная дарога – конская грыва

Б. Далёка заслаць дываном – падлогу заслаць дываном

В. Верхні пласт – ніжні пласт

Т8.А. Выдалі абанемент – наш абонент

Б. Кваліфікацыйны разрад – электрычны разрад

В. Добры чалавек – злы чалавек

Т9. А. Вярнуць кнігу – аддаць кнігу

Б. Кваліфікаваны рабочы – кваліфікацыйны экзамен

В. Ранні час – позні час

Т10. А. Белы абрус – белы настольнік

Б. Зямля абязводзела – меліярацыя абязводзіла поле

В.Атрымаць дарагі гасцінец – стары гасцінец за сялом

Т1. А. Апякаць палец – апякаць малодшага брата

Б. Праявіць смеласць – праявіць адвагу

В. Узяць падручнік – аддаць падручнік

Т2. А. Адкладны каўнер – адкладзены на позні час прыезд

Б. Далажыце варэнне ў слоік – далажыце аб выніках праверкі

В. Мяняць курс – мяняць напрамак

Т3. А. У роце горка – горка для посуду

Б. Аператыўны выезд – аперацыйны стол

В. Мужны салдат – храбры салдат

Т4. А. Бачок вады – дзіця легла на бачок

Б. Выглядаць самотна – выглядаць адзінока

В. Аптэкарская работа – аптэчная база

1. Амонімы

2.Мнагазначныя словы

3. Паронімы

4. Сінонімы

5. Антонімы

Т10. А. Крытычны артыкул – крытычны ўзрост

Б. Натуральная велічыня – штучная тканіна

В. Рэцэпт варкі грыбоў – рэцэпт на парашкі

Г. Удасканаліць музыкальны слых – палепшыць вытворчы працэс

Т1. А. Узаемнае абавязацельства – мой абавязак

Б. Нядрэнны повар – някепскі дапаможнік

В. Загадаў прыйсці – загадаў лік

Г Рассадзіць гасцей – рассадзіць памідоры

Т2. А. Надраць бульбы – надраць паперы

Б.Маўклівая згода – гаваркая жанчына

В. Засвяціла плёнку – засвяціла сонца;

Г. Недахопаў не было – многа хібаў

Т3.

А. Агністыя фарбы – агнявыя пазіцыі

Б. Святочны салют – будзённы касцюм

В. Выпусціць з рук – выпусціць талерку з рук

Г. Незвычайная прыгажосць – выключная памяць

Т4. А. Выслаць ліст – выслаць скрынку паперай

Б. Адбітак неба – мелі адбіццё ў душы

В. Выступіць у паход – выступіць з канцэртам

Г. Адшукаць сцяжынку – згубіць кнігу

Т5. А. Не зрабіў шкоды – не прынёс карысці

Б. Заліць фундамент – закласці падмурак

В. Падобны выпадак – падобны з твару

Г. Узяць ноту соль – калійная соль

Т6.

А. Работа сэрца – друкаваная работа

Б. Жылое асяроддзе – абжыты асяродак

В. Актыўная пазіцыя – пасіўная канструкцыя

Г. Беспадстаўны вывад – беспрычынны смех

Т7.

А. Рухавая гульня – марудлівая дзяўчынка

Б. На першы погляд – ласкавы погляд

В. Пад’ёмны кран – кран з гарачай вадой

Г. Поўныя вёдры бярэзніку – ускрай бярэзніку

Т8.

А. Уладкаваць у саўгас – устроіць на завод

Б. Застацца верным – не быць здрадлівым

В. Гатаваная вада – гатовая сукенка

Г. Збавіць ход – ход урока

Т9.

А. Жадаю бачыць – жадаю здароўя

Б. Датушыць пажар – датушыць капусту

В. Шэры салавей – шызы туман

Г. Густы авёс – рэдкі кісель

Т1. 1) дарога;

2) рака;

3) Цімох;

4) друк;

5) юнга.

Т2. 1) подых;

2) Вольга;

3) абаранак;

4) лыжка;

5) канцэрт.

Т3. 1) лозунг;

2) прыцемак;

3) калыска;

4) пастамент;

5) фартух.

Т4. 1) скарынка;

2) пірог;

3) дуга;

4) пачак;

5) спагада.

Т5. 1) вораг;

2) узнагарода;

3) фотаплёнка;

4) панчоха;

5) фальварак.

Т6. 1) стог;

2) сукенка;

3) клубок;

4) тварог;

5) муха.

Т7. 1) увага;

2) пошук;

3) хустка;

4) айсберг;

5) жах.

Т8. 1) стоік;

2) перавага;

3) маналог;

4) штых;

5) рост.

Т9. 1) заслуга;

2) дэкада;

3) прымаўка;

4) прабег;

5) цэх.

Т10.1) сасоннік;

2) загадка;

3) дыялог;

4) скарга;

5) спалох.

Т1. 1) будаўнік;

2) круг;

3) рака;

4) Калуга;

5) археолаг.

Т2. 1) засуха;

2) агарод;

3) агрэх;

4) мурог;

5) Алёнка.

Т3. 1) плуг;

2) верх;

3) размах;

4) флот;

5) заапарк.

Т4. 1) рэха;

2) кветка;

3) мост;

4) пуга;

5) гара;

Т5. 1) луг;

2) чытач;

3) газета;

4) старонка;

5) падарожжа.

Т6. 1) мяжа;

2) бераг;

3) друк;

4) дачка;

5) перапалох.

Т7. 1) лагер;

2) зямля;

3) балота;

4) трывога;

5) нага.

Т8. 1) падтрымка;

2) экзамен;

3) рукзак;

4) малако;

5) палац.

Т9. 1) траншэя;

2) лодка;

3) бітва;

4) поціск;

5) эпізод.

Т10.1) легенда;

2) стылістыка;

3) воз;

4) сабака;

5) паліто.

Т1. 1) шлях;

2) бетон;

3) чарапаха;

4) сястра;

5) красворд.

Т2. 1) пушча;

2) парта;

3) лодка;

4) шорах;

5) воўк.

Т3. 1) мудры;

2) мяккі;

3) блізкі;

4) сіні;

5) густы.

Т4. 1) сок;

2) парог;

3) сад;

4) водар;

5) стужка.

Т5. 1) увага;

2) пошук

3) хустка;

4) айсберг;

5) жах.

Т6. 1) адліга;

2) вечарынка;

3) кракавяк;

4) рост;

5) бацька.

Т7. 1) вожык;

2) абляпіха;

3) рэха;

4) частка;

5) провад.

Т8.1) задуха;

2) смык;

3) перасцярога;

4) горад;

5) подзвіг.

Т9. 1) продак;

2) скарга;

3) міска;

4) шлях;

5) далягляд.

Т10. 1) лаўка;

2) біклага;

3) аншлаг;

4) ласунак;

5) торт.

Т1. 1) промах;

2) перавага;

3) запіска;

4) паварот;

5) бляск.

Т2. 1) бінт;

2) блок;

3) скруха;

4) паслуга;

5) педагог.

Т3.1) палёт;

2) блок;

3) скруха;

4) паслуга;

5) педагог.

Т4. 1)бібліятэка;

2) блакіт;

3) пачатак;

4) заўвага;

5) працяг.

Т5. 1) подых;

2) білет;

3) дыск;

4) заслуга;

5) качка.

Т6. 1) рубрыка;

2) продак;

3) промах;

4) біклага;

5) плыт.

Т7. 1) казка;

2) заслуга;

3) подых;

4) пачатак;

5) блакіт.

Т8. 1) ліга;

2) выпускнік;

3) плот;

4) лялька;

5) мох.

Т9. 1) механік;

2) скруха;

3) зварот;

4) шлях;

5) куртка.

Т10. 1) інстытут;

2) абляпіха;

3) рэха;

4) палонка;

5) прыпынак.

Т1. 1) малюнак;

2) штрых;

3) скрынка;

4) скарга;

5) дрот.

Т2. 1) поспех;

2) шпагат;

3) скруха;

4) друк;

5) ластаўка.

Т1.

1) саліст;

2) фінал;

3) цюк;

4) шпагат;

5) часопіс.

Т2.

1) рэферэндум;

2) санет;

3) цыкл;

4) шок;

5) чэмпіён.

Т3.

1) фокуснік;

2) нектар;

3) парадак;

4) тракт;

4) атэстат.

Т4.

1) веер;

2) візіт;

3) дзеяслоў;

4) каларыт;

5) мітынг.

Т5.

1) камітэт;

2) стол;

3) нож;

4) разліў;

5) разнабой.

Т6.

1) дуб;

2) сланечнік;

3) экіпаж;

4) клён;

5) чай.

Т7.

1) цэмент;

2) алфавіт;

3) рукапіс;

4) прымус;

5) герой.

Т8.

1) сеанс;

2) агонь;

3) лён;

4) дуб;

5) агарод

Т9.

1) турызм;

2) стадыён;

3) абед;

4) чацвер;

5) праект.

Т10.

1) мітрапаліт;

2) халаднік;

3) рэгламент;

4) штаб;

5) сюрпрыз.

Т1.

1)            жыхары (прыгарад);

2)            дзецям няма (занятак);

3)            падмурак з (камень);

4)            ад водару (язмін);

5)            на дне (чамадан).

Т2.

1) камандзір (батальён);

2) жыве каля (парк),

3) стрэлкі (гадзіннік)

4) прыгожы з (твар),

5) старонкі (тэкст).

Т3.

1)            пясчанага (узгорак);

2)            вецер з (поўдзень);

3)            да дома няма (пад’езд);

4)            не да (смак);

5)            халаты з (паркаль).

Т4.

1) многа (народ);

2) убачыць (настаўнік);

3) сярод (поле);

4) у званні (маёр)

5) пачуццё (рэалізм).

Т5.

1.                мяшок (цэмент);

2.                літары (алфавіт);

3.                зрабіць без (прымус);

4.                каля (беражок);

5.                пліты з (бетон)

Т6.

1)       недалёка ад (магазін);

2)       шліфоўка (паркет);

3)       адмовіцца ад (пачастунак);

4)       каля самага (хвойнік);

5)       не ўзяць (падарунак).

Т7.

1)            мяшок (авёс);

2)            заспанага (твар);

3)            многа (народ);

4)            верхавіна (бук);

5)            свежага (агурок).

Т8.

1)            год ад (год);

2)            дошкі з (вяз);

3)            свежага (хлеб);

4)            з гонтавага (дах);

5)            першага (ўрок).

Т9.

1)            паспытаць (бярозавік);

2)            камандзір (атрад);

3)            маленькага (кружок);

4)            у час (антракт);

5)            удзельнікі (канцэрт).

Т10.

1)            паблізу (гараж);

2)            збіральнікі (фальклор);

3)            удзельнікі (фестываль);

4)            напіцца (кампот);

5)            падысці да (клуб).

Т1.

1) кужэльнага абрусу;

2) пахучага адэкалону;

3) перадранішняга змрока;

4) белага вугалю;

5) вострага вугла.

Т2.

1) вадзянога млыну;

2) мужчынскага кафтану;

3) санітарнага атрада;

4) бярозавага гая;

5) не мець настрою.

Т3.

1) быць у небяспецы;

2) уславіць у песне;

3) сумаваць па дачцы;

4) у новай вопратцэ;

5) паднялі па трывозе.

Т4.

1) свежага алею;

2) чакаць каля кіёску;

3) персідскага дывана;

4) мацярынскага інстынкту;

5) дзелавога касцюму.

Т5.

1) лексічнага пласта;

2) не адчуваць смака;

3) успрымаць без смеха;

4) падысці да цеплавозу;

5) духмянага мурагу.

Т6.

1) на новым аўтамабіле;

2) стаяць на масту;

3) пасадзіць на мяжы;

4) думаць аб Рыгору;

5) стаяць на парогу.

Т1.

1)                        аб (чарадзей);

2)                        на (начлег);

3)                        пры (гаспадар);

4)                        пры (край);

5)                        у (поспех).

Т2.

1.                  на (фотаздымак);

2.                  аб (вучань);

3.                  на (дождж);

4.                  пры (пастух);

5.                  у (месяц).

Т3.

1)                 пры (каваль);

2)                 аб (стрыж);

3)                 у (бярэмя);

4)                 аб (герой);

5)                 у (надзея).

Т4.

1)                                    пры (гандляр);

2)                                    пры (Міхась);

3)                                    у (шалаш);

4)                                    аб (геолаг);

5)                                    на (балота),

Т5.

1)                 на (канец);

2)                 аб (псіхолаг);

3)                 на (дождж);

4)                 на (абрус);

5)                 аб (арандатар).

Т. 6.

1) у (летапіс);

2) аб (экзаменатар);

3) аб (чарга);

4) на (небакрай);

5) у (Навагрудак).

Т7.

1)                 аб (дабрадзей);

2)                 у (гастраном);

3)                 пры (доктар);

4)                 у (шалаш);

5)                 у (роспач)

Т8.

1)  жыць пры (Ілья);

2)  заблудзіцца ў (маліннік);

3)  удзельнічаць у (кангрэс);

4)  аб пустой (старонка);

5)  размаўлялі аб (старшына).

Т9.

1)                               жыць у (дом);

2)                               цвісці ў (бярэзнік);

3)                               прачытаць у (часопіс);

4)                               стаяць пры (каваль);

5)                               прамокнуць на (дождж).

Т10.

1)                       у белай (чаромха);

2)                       на вузкай (сцежка);

3)                       у дружнай (талака);

4)                       аб працавітай (дачка);

5)                       на нашым (каляндар).

Т1.

1)            жыць пры (Сяргей);

2)            жыць у (Ваўкавыск);

3)            у глыбокай (нара);

4)            на царкоўнай (званіца);

5)            у бок (жняя).

Т 2.

1)                 знаходзіцца пры (двор);

2)                 заблудзіцца ў (арэшнік);

3)                 у празрыстай (крыніца);

4)                 аб палахлівым (верабей);

5)                 аб смелым (герой).

Т3.

1)                        на (цвік);

2)                        у (маторка);

3)                        пры (Кузьма);

4)                        па (тэлефон);

5)                        пры (Брыль).

Т4.

1)                                    у (гушчыня) лесу;

2)                                    ісці па (дарога);

3)                                    прыехаць у (жнівень);

4)                                    аб (плакса) Машы;

5)                                    на (род) напісана.

Т5.

1)                                    схавацца ў (туман);

1)                                    стаяць на (ганак);

2)                                    расказаць аб (бацька);

3)                                    у шчырай (песня);

4)                                    у старой (хата).

Т6.

1)                                    у наступным (год);

2)                                    разбірацца ў (жывапіс);

3)                                    напісана ў (кніга);

4)                                    прытаіцца ў (зацішак);

5)                                    аб (плакса) Віцю.

Т7.

1.      на вялікі (луг);

2.      рос на (паляна);

3.      на высокай (хвоя);

4.      у правай (рука);

5.      быць на (сонца).

Т8.

1.               грукатаць па (падлога);

2.               блукаць па (дубняк);

3.               на (лінія) фронту;

4.               іграць на (дудачка).

5.                ехаць на (конь)

Т9.

1.                     пры гэтым (дырэктар);

2.                     аб маёй (дачка);

3.                     пры старой (груша);

4.                     у (гушчар) пушчы;

5.                     на высокай (гара)

Т10.

2)                                    на (галінка) дрэва;

3)                                    на суседскім (двор);

4)                                    ляжаць у (бальніца);

5)                                    пры сваім (кавалер);

6)                                    сляза па (шчака).

Т1.

1) бераг;

2) мох;

3) Жодзіна;

4) музей;

5) бяроза.

Т2.

1) акцёр;

2) баец;

3) талерка;

4) рука;

5) плашч.

Т3.

1) дождж;

2) гутарка;

3) друкар;

4) шчака;

5) хлопец.

Т4.

1) іней;

2) лес;

3) геній;

4) пытанне;

5)дарога.

Т5.

1) рэжысёр;

2) малако;

3) кветка;

4) бор;

5) таварыш.

Т6.

1) герой;

2) дом;

3) поле;

4) перамога;

5) край.

Т7.

1) брошка;

2) бульвар;

3) глядач;

4) рэдактар;

5) мука.

Т8.

1) гай;

2) Гродна;

3) вада;

4) паверх;

5) дах.

Т9.

1) горад;

2) зерне;

3) каваль;

4) дапамога;

5) май.

Т10.

1) фельчар;

2) муж;

3) цукар;

4) птушка;

5) рука.

Т1.

1) вядро;

2) дзяжа;

3) абсяг;

4) шчака;

5) вяроўка.

Т2.

1) школа;

2) гай;

3) песня;

4) прамень;

5)Алесь.

Т3.

1)падарожжа;

2) рука;

3) Рыгор;

4) сонца;

5) тапор.

Т4.

1) далягляд;

2) зямля;

3) алень;

4) краіна;

5) столь.

Т5.

1) даніна;

2) яблыня;

3) футбол;

4) герой;

5) тэлефон.

Т6.

1) тэніс;

2) лазня;

3) ралля;

4) каваль;

5) горад.

Т7.

1) футбол;

2) група;

3) цыбуля;

4) шынель;

5) змяя.

Т8.

1) аблічча;

2) аер;

3) маэстра;

4) камандзір;

5) кераміка.

Т9.

1) мурог;

2) падвода;

3) цырульня;

4) дыктант;

5) воцат.

Т10.

1) артыст;

2) дзядзька;

3) абоз;

4) доля;

5) завіруха.

Т1.

1) глядач;

2) сонца;

3) дачка;

4) кош;

5) хустка.

Т2.

1) сцэна;

2) князь;

3) кухня;

4)санаторый;

5) гусь.

Т3.

1) мукá;

2) крынічка;

3) афіша;

4)падарожжа;

5) камандзір.

Т4.

1) рабіна;

2) стол;

3) вучань;

4) лазня;

5) вулей.

Т5.

1) сурвэтка;

2) іскра;

3) ружа;

4) шчака;

5) дзеяч.

Т6.

1) балкон;

2) ураджай;

3) алень;

4) ладдзя;

5) Міхась.

Т7.

1) рука;

2) шахцёр;

3)навальніца;

4) калідор;

5)узбярэжжа.

Т8.

1) траншэя;

2)адчай;

3) вяселле;

4) спадчына;

5) Васіль.

Т9.

1) рака;

2) іскра;

3) вуліца;

4) рыцар;

5) перадача.

Т10.

1) доля;

2) іней;

3) герой;

4) студня;

5) легенда.

3. Токар_, матор_, рог_, твар, кілаграм_, цэнтр_, абзац_, тэніс_, край_, век, аўторак_, характар_, вопыт_, сон_, інтэлект_, суфікс_, нораў, бэз, пыл_, кірмаш_, капіталізм_, рой_, верас_, світанак_, віхр_, вяршок_, верх_, лясок_, лес_, парк_, поўдзень_, пачатак_, мох, метраж_, апендыцыт_.

4. Хлеб_, суп_, хром_, ураган_, лужок_, агрэст_, актыў_, рэпертуар_, гуманіз

м_, сінус_, сюжэт_, саўгас_, пас’янс_, раён_, лістапад_, квадрат_, разгляд_, агнямёт_, самалёт_, кантраст_, цэнтнер_, інстытут_, намалот_, аб’езд_, Полацк_, тэрмін_, поўдзень_, жвір_, коклюш_, крэм_.

Т1.

1)

2)

3)

4)

5)

Т2.

1)

2)

3)

4)

5)

Т3.

1)

2)

3)

4)

5)

Т4.

1)

2)

3)

4)

5)

Т5.

1)

2)

3)

4)

5)

Т6.

1)

2)

3)

4)

5)

Т7.

1)

2)

3)

4)

5)

Т8.

1)

2)

3)

4)

5)

Т9.

1)

2)

3)

4)

5)

Т10.

1)

2)

3)

4)

5)

Т1.

1)

2)

3)

4)

5)

Т2.

1)

2)

3)

4)

5)

Т3.

1)

2)

3)

4)

5)

Т4.

1)

2)

3)

4)

5)

Т5.

1)

2)

3)

4)

5)

Т6.

1)

2)

3)

4)

5)

Т7.

1)

2)

3)

4)

5)

Т8.

1)

2)

3)

4)

5)

Т9.

1)

2)

3)

4)

5)

Т10.

1)

2)

3)

4)

5)

Т1.

1)

2)

3)

4)

5)

Т2.

1)

2)

3)

4)

5)

Т3.

1)

2)

3)

4)

5)

Т4.

1)

2)

3)

4)

5)

Т5.

1)

2)

3)

4)

5)

Т6.

1)

2)

3)

4)

5)

Т7.

1)

2)

3)

4)

5)

Т8.

1)

2)

3)

4)

5)

Т9.

1)

2)

3)

4)

5)

Т10.

1)

2)

3)

4)

5)

Т1.

афрыканскае поні;

вясёлая кадрыля;

майскі квецень;

алмазная россып;

доўгая цень.

Т2.

белая манжэта;

мяккая ворыва;

бездапаможная бусляня;

лёгкая поступ;

ружовая шыпшына.

Т3.

неразборлівая подпіс;

шырокая Місісіпі;

шэрая мышаня;

лясны глуш;

балючая мазоль.

Т4.

моцная кава;

бясконцая лесастэп;

высокі насып;

маленькі ваўчаня;

доўгі тыдзень.

Т5.

свежая салата;

конскі капыт;

травяная шампунь;

беласнежная цюль;

беларускі жывапіс.

Т6.

няправільная дроб;

высокая жырафа;

гасціннае Тбілісі;

прыгожы шаль;

даўняя запіс.

Т7.

даўні запіс;

дарожная пыл;

невыносная боль;

моднае футра;

бясконцы жаль.

Т8.

шэрая качаня;

спелы яблык;

доўгая шы нель;

баявы медаль;

кніжная шафа.

Т9.

кубанская стэп;

белая гусь;

горкая палын;

паляўнічы сабака;

вялікі кішэнь.

Т10.

едкая гар;

маладая таполя;

смешная лісяня;

вялікая зала;

дарожны пыл.

Т1.

белая раяль;

маленькі качаня;

цвёрдая поступ;

італьянскі жывапіс;

смачны цукат.

Т2.

дзіравая кішэня;

высокі насып;

гуллівая кацяня;

задавакай Мішам;

намаляванае пано.

Т3.

доўгая дзюба;

вялікая загана;

вялікая цень;

вялікая ахапка;

круглая сірата.

Т4.

шэры шчаня;

вядомае трыо;

вядомае маэстра;

новае АТС;

дарожнае поні.

Т5.

конскае капыта;

смяротнае піке;

каштоўны бандэроль;

дубовая камода;

круглы сірата.

Т6.

вопытнае ранцье;

святочнае меню;

сонечны россып;

белы гусь;

вялікая зала.

Т7.

жвавы шымпанзэ;

прасторны фае;

у новым атэлье;

адчыненая дзвер;

гарачае какава.

Т8.

сучасная ЭВМ;

утульнае купэ;

раённы рыбгас;

коцікавы манто;

па гэтым даўгім жардзінам.

Т9.

выступіў суддзя Пятрова;

новы АТС;

з няўмекаю Валодзем;

шырокія дзверы;

высокая насып.

Т10.

матчыны грудзі;

доўгачаканыя канікулы;

едкая гар;

знаёмы подпіс;

шэры гусь.

Т1.

знаёмы аташэ;

тая неруш;

прыгожы кашнэ;

старое фартэпіяна;

вялізную ахапку;

Т2.

горкі палын;

прыгожыя двайняты;

надзейны алібі;

зроблены чарніламі;

пясчаная насып;

Т3.

высокая таполя;

сціснула грудзь;

перасадзіць клубніку;

сухія дровы;

прыгаршчы малін;

Т4.

бездакорныя пераклады;

выступіла прафесар Новікава;

такая недарэка Іван;

вялікі цень;

знаёмы подпіс.

Т5.

галодная сабака;

аўтарытэтнае журы;

ён быў маёй абаронцай;

рэцэнзавала рукапіс прафесар Андрэева;

няўклюдная качаня;

Т6.

МТЗ пачаў працу;

быў ціхоняй;

новае лякала;

вераб’інае пер’е;

доўгая цень.

Т7.

змеценыя лісці;

няўдалы пенальці;

цудоўны трэль салаўя;

прыём вяла доктар Кухальская;

бязмежны стэп.

Т8.

травяная шампунь;

едкі гар;

непачаты пачак пячэння;

мемуар маршала;

сустрэла рэктар Андрэева.

Т9.

кіраваў дацэнт Платонава;

старажытная рукапіс;

дубовы куфар;

атрыманы гран-пры;

старое пенснэ.

Т10.

вядучы навуковы супрацоўнік Зайцава;

цёплая шаль;

даверлівае лісяня;

жывёльны свет субтропікаў;

злы сабака.

Т1.

нерасчасаныя валасы;

бацькоўскі шынель;

шырокае кашнэ;

з калегай Дуброўскім;

з былой калегай Ірынай.

Т2.

шэры зайчаня;

светлае фае;

высокая парэнча;

БТ пачало паказ серыяла;

родная Свіслач;

Т3.

пярэстае жарабя;

змятоўнае інтэрв’ю;

рысавая крупа;

ЦУМ пачаў акцыю ;

сяброўскі абдымак.

Т4.

на берагах любімай Нарачы;

розныя насенні;

асенняя непагадзь;

вырабы з драўнін;

маці – вялікая дыпламат.

Т5.

салдацкая шынель;

шырокі стэп;

сіняе чарніла;

маленькі шчаня;

балючы мазоль.

Т6.

сяброўскія адносіны;

фарбаваная дзвер;

машыннае бюро;

розныя агародніны;

энэргічнае імпрэсарыо.

Т7.

рыпучая веснічка;

трамвайны дэпо;

рыцарскі даспех;

стракатае какаду;

кужэльныя карункі.

Т8.

малады буржуа;

рысавая крупа;

разбуральнае тарнада;

поўная прыгаршча;

шэры кашнэ.

Т9.

каштанавыя прысады;

кароткае інтэрв’ю;

высокая парэнча;

чорны кепі;

моцныя абдымкі.

Т10.

маладая шымпанзэ;

даўняя забарона;

абедзеннае меню;

занятак па матэматыцы;

зялёнае авеню.

Т1. 1) жыватворны;

2) знізу;

3) бязмерны;

4) зніклы;

5) абаротны.

Т2. 1) стаптаць;

2) прышчэпка;

3) няходжаны;

4) звонкагалосы;

5) адпаведны.

Т3. 1) дагадзіць ;

2) няцвёрда;

3) упустую;

4) заходні;

5) чарнаморскі.

Т4. 1) звязны;

2) бяспечнасць;

3) заціхаць;

4) жывапісны;

5) пабрацім.

Т5. 1) бяспечны;

2) акопны;

3) змрочны;

4) дабравольны;

5) пакручасты.

Т6. 1) невядома;

2) зарыва;

3) адносіны;

4) доўгавалосы;

5) паранены.

Т7. 1) прамяністы;

2) пабіты;

3) адважны;

4) крывадушнасць;

5) звонку.

Т8. 1) падвянечны;

2) заражэнне;

3) журавінавы;

4) дабрачынны;

5) суладна.

Т9.1)добразычлівец;

2) абарончы;

3) значнасць;

4) даглядаць;

5) зрэдку.

Т10.1) падтрымка;

2) адпаведна;

3) сутыкненне;

4) пралысіна;

5) зрокавы.

Т1.1) пошукі;

2) занесці;

3) бясхмарны;

4) залачоны;

5) пароўну.

Т2. 1) парастак;

2) галоўны;

3) нататка;

4) загарадзіць;

5) унутры.

Т3. 1) састаўны;

2) тыповы;

3) упасці;

4) ушчыльную;

5) задуменнасць.

Т4. 1) унізе;

2) залечаны;

3) абнавіць;

4) абраднасць;

5) дамашні.

Т5. 1) залішні;

2) маштабны;

3) подбегам;

4) скарбонка;

5) парадаваць.

Т6. 1) пачатак;

2) перамяшаць;

3) дакументальны;

4) асобны;

5) задоўга.

Т7. 1) асноўны;

2) заўтра;

3) прадзіва;

4) намокнуць;

5) бяздарна.

Т8. 1) позна;

2) выкруціць;

3) зайздрасць;

4) празорлівы;

5) бясконца.

Т9. 1) закахацца;

2) навука;

3) навідавоку;

4) найперш;

5) найбольш.

Т10.1)назойлівы;

2) зладжана;

3) навушнікі;

4) адпачыць;

5) ашчадны.

Т1.1)па-птушынаму;

2) піяністка;

3) падтэкст;

4) праполка;

5) замок.

Т2. 1) заводскі;

2) небакрай;

3) надоўга;

4) асіннік;

5) замнога.

Т3. 1) падаўна;

2) паката;

3) выпечка;

4) выгадна;

5) запаведнік.

Т4. 1) напісаны;

2) гуллівы;

3) вычытаць;

4) вечаровы;

5) бялізна.

Т5. 1) бязрыбны;

2) бязрукі;

3) бязродны;

4) бязлюдны;

5) бязлісты.

Т6. 1) адростак;

2) адрослы;

3) адстаць;

4) адстаўка;

5) адсырэць.

Т7. блакітны;

бетонны;

бессардэчны;

бесструктурны;

бітва.

Т8. бяспланавы;

блекнуць;

брытва;

брукаваць;

бясплодны.

Т9. 1) бяссілле;

2) бяскрыўдны;

3) бяссонны;

4) бясхвосты;

5) бяспраўны.

Т10.1) выбудую;

2) васьмікласнік;

3) верасовы;

4) велікадушны;

5) выбягалі.

Т1.1) вывесці;

2) выгодны;

3) выграбці;

4) выгрузка;

5) выдзерці.

Т2. 1) дадому;

2) дагрузка;

3) дадзерці;

4) давіць;

5) дагаварыць.

Т3. 1) даліўка;

2) дамасед;

3) напускны;

4) дамавы;

5) даледніковы.

Т4.1)дашлюбны;

2) дарослы;

3) дарадца;

4) дараваць;

5) дачніца

Т5. 1) прычэпка;

2) прыцерці;

3) прышэптваць;

4) прыцемкамі;

5) прышыўны.

Т6. 1) надрадковы;

2) надпіска;

3) надомніца;

4) надсекчы;

5) надкосны.

Т7. 1) нагорны;

2) аб’езд;

3) навясны;

4) навуковы;

5) надсекчы.

Т8.1) застарэлы;

2) завочны;

3) казляня;

4) набедраны;

5) корпусны;

Т9.1)застарэласць;

2) засоўка;

3) засмучаны;

4) застары;

5) засохлы.

Т10. 1) залысіна;

2) замежны;

3) замарочыць;

4) зарэчча;

5) замаразкі.

Т1. 1) пераразлік

2) уражаны;

3) здорава;

4) неахвотна;

5) заскочыўшы.

Т2. 1) закваска;

2) вучоба;

3) весела;

4) засмучанасць;

5) падземны.

Т3. 1) хусцінка;

2) вобразны;

3) спераду;

4) праезд;

5) прынёсшы.

Т4. 1) па-суседску;

2) нармальна;

3) абмалот;

4) накульгваючы;

5) уночы.

Т5. 1) імпэтна;

2) зацішак;

3) змоладу;

4) прыазёрны;

5) насенне.

Т6. 1) сцяжынка

2) прыдарожны;

3) непрабудна;

4) узыходжанне;

5) паездка.

Т7. 1) пагроза;

2)па-гаспадарску

3) дробны;

4) паўторны;

5)мараліст

Т8. 1) пяцёрка;

2) па-братняму;

3) павольны;

4) чорны;

5)адчыняючы.

Т9. 1) гераіня;

2) злева;

3) жартоўны;

4) калісьці;

5) адбыўшы.

Т10. 1) далей;

2) выдатнік;

3) пастаўшчык;

4) горда;

5) пацешна.

Т1. 1) пазычаў;

2) сустракаецца;

3) жмурымся;

4) прамова;

5) адначасова.

Т2. 1) гадаваў;

2) умова;

3) вітаецца;

4) любуемся;

5) планава.

Т3. 1) прыносіў;

2) заручымся;

3) заўчора;

4) любуецца;

5) выява.

Т41. 1) запрасіў;

2) злева;

3) карыстаецца;

4) ганарымся;

5) установа.

Т5. 1)дамаўляемся;

2) спярша;

3) дапамагаў;

4) мыецца;

5) забудова.

Т6. 1) стварыў;

2) спаўна;

3) прадмова;

4) збіраецца;

5) лечымся.

Т7. 1) аб’ява;

2) бачыў;

3) спяшаецца;

4) занадта;

5) мірымся.

Т8. 1) лавіў;

2) згаджаемся;

3) пачынаецца;

4) надоўга;

5) замова.

Т9. 1) хвалюецца;

2) навечна;

3) прапанова;

4) збіраў;

5) вянчаемся.

Т10. 1) выпадкова;

2) разлічвамся;

3) абяцаў;

4) звяртаецца;

5) намнога.

Т1.

1)           хутка бегаць;

2)           усведамляць абавязак;

3)           слухаць цішыню;

4)           зелянець на пожні;

5)           цёплы вецер.

Т2.

1)           сачыць за падзеямі;

2)           пракладаць нанава;

3)           твой настаўнік;

4)           восьмы дзень;

5)           спелыя маліны.

Т3.

1)  майстэрства маляваць;

2)  вельмі цяжкі;

3)  аднесціся па-сяброўску;

4)  чытаць часопіс;

5)  аб цікавай кнізе.

Т4.

1)           сесці на лавачку;

2)           паказацца з-за лесу;

3)           яшчэ спяваюць;’

4)           густы алешнік;

5)           любіць Дзвіну.

Т5.

1)              шукаць спажывы;

2)              доўгія вушы;

3)              трэці клас;

4)              мае поспехі;

5)              дзе-небудзь спыніцца;

Т6.

1)           ісці спяшаючыся;

2)           аб цікавай сустрэчы;

3)           рэдка прыязджаць;

4)           пісаць алоўкам;

5)           прапанова адпачыць;

Т7.

1)      асеннія кветкі;

2)      з нашай доляй;

3)      друхі паверх;

4)      прыходзяць штораз;

5)      абсадзіць дрэвамі.

Т8.

1)  пісаць граматна;

2)  віднеецца ўгары;

3)  а чацвёртай гадзіне;

4)  раскласці агонь;

5)  просьба застацца.

Т9.

1)           жаданне выказацца;

2)           злятае з галін;

3)           кпіць з гультая;

4)           захоўваць традыцыі;

5)           гэтая раніца.

Т10.

1)              памяркоўны чалавек;

2)              вандраваць па краіне;

3)              пакрыўдзіць нечакана;

4)              слухаць музыку;

5)              спеюць на дубах.

Т1.

1)           аржаны хлеб;

2)           у сваіх праявах;

3)           сустрэча вясны;

4)           поспехі ў вучобе;

5)           у першым радзе;

Т2.

1)           абедзенны перапынак;

2)           паглыбленасць у сябе;

3)           упарадкаваць зямлю;

4)           поўныя гоману;

5)           бегчы не спяшаючыся.

Т3.

1)           гасцінны гаспадар;

2)           заўважыць засяроджанасць;

3)           добра адпачыць;

4)           візіт ветлівасці.;

5)           у новым будынку.

Т4.

1)        птушынае гняздо;

2)        тыя пачуцці;

3)        а пятай гадзіне;

4)        старанна вучыцца;

5)        загадчыца кабінета.

Т5.

1)  Аркадзева ідэя;

2)  сустрэцца апоўдні;

3)  агляд самадзейнасці;

4)  уменне слухаць;

5)  прыехаць раніцай.

Т6.

1)           праверанае сачыненне;

2)           пабудаваны нядаўна;

3)           зялёны луг;

4)           у дзесятым класе;

5)           станцыя метрапалітэна.

Т7.

1)      перамога ў чэмпіянаце;

2)      на першым уроку;

3)      у прыгожаны да свята;

4)      персанальны камп’ютэр;

5)      думаць пра блізкіх.

Т8.

1)                     ісці хутчэй;

2)                     вельмі далёка;

3)                     дзверы направа;

4)                     вучнёўскі сшытак;

5)                     жыў каля лесу.

Т9.

1)        вашы сябры;

2)        у пакоі насупраць;

3)        утульны пакой;

4)        пакой для адпачынку;

5)        у трэцім пакоі.

Т10.

1)           адказваць на пытанні;

2)           хацеў спаць;

3)           дапамагчы па-суседску;

4)           дапамагаць суседу;

5)           вывучыць верш.

Т1. 1) глыбокае возера;

2) на беразе возера;

3) ля возера;

4) купацца ў возеры;

5) дзеці купаюцца.

Т2.1) плаваць і ныраць;

2) добра плаваць;

3) сад пасадзілі;

4) пасадзілі нядаўна;

5) вялікі сад;

Т3. 1) яблыні і грушы;

2) у садзе;

3) побач з садам;

4) плады паспелі;

5) падаюць долу.

Т4. 1) чырвоныя яблыкі;

2) надкусіць яблык;

3) каля яблыні;

4) вучні пасадзілі;

5) з сябрам.

Т5. 1) выканаць заданне;

2) падрабязна распытаць;

3) у класе;

4) чыталі і адказвалі;

5) злавацца на мяне.

Т6. 1) зорная ноч;

2) пісаць алоўкам;

3) ісці і размаўляць;

4) каля школы;

5) чытаць кнігу.

Т7. 1) чытаць лежачы;

2) наш горад;

3) са школы;

4) вучні прачыталі;

5) вясёлы і смешны.

Т8. 1) школьны двор;

2) твае абавязкі;

3) двое сыноў;

4) да вучобы;

5) настаўнік тлумачыў.

Т9.1) апалае лісце;

2) віншаваць юбіляра;

3) праз мост;

4) двое сыноў;

5) хлопец пайшоў.

Т10. 1) вучыцца плаваць;

 2) хадзіць у ягады;

3) праз сад;

4) хадзіць і збіраць;

5) яны адказалі.

Т1. 1) спартыўны марш;

2) рабочы дапамог;

3) прыгожы і выхаваны;

4) не сказаць ні слова;

5) дзевяноста першы.

Т2. 1) расцвілі пралескі;

2) местачковы жыхар;

3) ціха і цёпла;

4) сто адзін;

5) атрымалася незнарок.

Т3. 1) дваццаць пяты;

2) яснее небасхіл;

3) зжаць своечасова;

4) ганарыцца дачкою;

5) ажыў і зазвінеў.

Т4. 1) завяршаючы работу;

2) птушкі пераклікаліся;

3) восемсот сем;

4) нібы раса;

5) крочыць лесам.

Т5.1) дзевяноста трэці;

2) вызначыць напрамак;

3) знатныя людзі;

4) малады і шчаслівы;

5) быццам кроны.

Т6. 1) яблыні і вішні;

2) дзвесце другі;

3) вясна не спяшалася;

4) каманда карабля;

5) падвесная дарога.

Т7.1) сорак пяты;

2) наведаць бацькоў;

3) удзень і ўночы;

4) перад пачаткам;

5) закончыўся год.

Т8.1) здатны і трывалы;

2) дзеці купаліся;

3) вызначыць напрамак;

4) тысяча першы;

5) дзіўна сказана.

Т9. 1) расказаўшы верш;

2) перад экзаменам;

3) апускалася ноч;

4) старанна вучыцца;

5) дваццаць адзін.

Т10. 1) чыстае паветра;

2) дваццаць чатыры;

3) шпарка ісці;

4) снягі і завеі;

5) прыляцелі ластаўкі.

Т1.1) взять за руку;

2) движение за мир;

3) сделать за него;

4) прежде всего;

5) купить за рубль.

Т2.1) чеканка по металлу;

2) делать по привычке;

3) брат по отцу;

4) обратиться по адресу;

5) работать по договоренности.

Т3.1) болеть давно;

2) болеть оспой;

3) болеть душой;

4) болеть за команду;

5) болеть неделю.

Т4. 1) видеть ночью;

2) говорить в пользу;

3) видеть маму;

4) видеть в книге;

5) видеть за работой.

Т5.1) смеяться громко;

2) позже всех;

3) смеяться с другом;

4) идти лесом;

5) смеяться до слёз.

Т6.1) извините за глупость;

2) извините за  проступок;

3) скучать о друге;

4) извините за просьбу;

5) извините за неопытность.

Т7.1) идти с другом;

2) идти долго;

3) идти за вещами;

4) идти не торопясь;

5) идти в школу.

Т8.1) туман над озером;

2) наклониться над колыбелью;

3) шутить над братом;

4) прикреплено над столом;

сидеть над задачей.

Т9.1) сесть на место;

2) двигаться на восход;

отпуск на месяц;

хватит на всех;

женился на Тане.

Т10.1) поехать за город;

2) кинжал за поясом;

3) снег с лапоть;

4) сидеть за столом;

5) взять за образец.

Т1.

1)              Любіла дрэва паслухаць, што гаманіў вецер-непаседа.

2)              На падаконніку – скінутыя духмяным летам пялёсткі жасміну.

3)              Мая зямля, надай мне сілы.

4)              Чутно было сапенне, сёй-той нешта незразумелае мармытаў у сне.

5)              Чакаць давялося доўга.

Т2.

1)  Нехта пачаў скакаць праз вогнішча, за ім пачалі скакаць іншыя.

2)  На ўсходзе паволі залацілася неба;

3)  Магазін на замкỳ;

4)  Без цябе ўсе мае дні глухія і будныя.

5)  Развітваючыся, я даў абяцанне прыехаць на наступны год.

Т3.

1)              Вася з Толем выйшлі ў дарогу яшчэ прыцемкам.

2)              Адны жабракі могуць праз усё жыццё толькі прасіць.

3)              Прыгадваецца іншы раз чалавеку далёкае, перажытае.

4)              Дзяўчына вешала на ялінку бліскучыя каляровыя цацкі.

5)              Маці паставіла бацьку абедаць.

Т4.

1)                   І бягуць, бягуць малюнкі поля, лесу і лугоў.

2)                   Да Анюты пакрысе вярталася здольнасць разважаць.

3)                   Дзень быў спякотны і ветраны.

4)                   Яловыя лапкі стомлена сагнуліся пад цяжарам снегу.

5)                   Некаторыя ў сне ўскрыквалі і нават плакалі.

Т5.

1)              Ружовы світанак над горадам ціха плыве.

2)              Лістапад залацістым лісцем засыпае ў лясах паляны.

3)              А дзесь з суседняй баравіны крычыць сава на ўсе лады.

4)              Вечарамі ў прырэчных кустах заліваюцца салаўі.

5)              Верш “Слуцкія ткачыхі” М. Багдановіча напісаў у 1912 годзе.

Т6.

1)       Асабліва яркая была Паўночная зорка – верны маяк усіх вандроўнікаў.

2)       Разышліся, браток, нашы сцежкі-дарожкі.

3)       Поле зрабілася шэрае, нуднае.

4)       Ля веснічак чорныя вольхі ў два абхваты.

5)       Сціхні ты, зусім збіў з панталыку малых.

Т7.

1)              Трапны жарт – найлепшы ўступ у сур’ёзную размову.

2)              У мяне, акрамя дзядулі, нікога не было.

3)              Мы спыніліся каля двухпавярховага дома з чарапічным дахам.

4)              Доктар Іваноў параіў мне звярнуцца да вас.

5)              Двое чорных вялікіх буслянят прыціснуліся адно да аднаго і ляжаць стаіўшыся.

Т8.

1)       Лапко быў муляр, але не муляр-прафесіянал, а муляр-мастак.

2)       Нам было па семнаццаць гадоў.

3)       Жоўтыя дзьмухаўцы прыкрыліся ад ветру і дажджу доўгімі вузкімі лістамі і стаялі нібы ў паліто з паднятымі каўнярамі.

4)       Туманная раніца густа прысыпала золкай расою прымятыя травы.

5)       Калі-нікалі заспявае адзінокая птушка.

Т9.

1)              Дзесяткі парод дрэў то шарэнгамі, то купкамі спускаліся з узгоркаў.

2)              Раман загадаў нам прыстаць да берага.

3)              Быць чалавекам на зямлі зямля бацькоў дала мне права.

4)              Мароз мацнеў. Лес стаяў маўклівы і насцярожаны.

5)              Прыглушаны шэпт змяніўся размовай уголас.

Т10.

1)       Афарбоўка пад арэх усёй мэблі надавала пакою ўтульнасць.

2)       Незнаёмы падышоў бліжэй, павітаўся.

3)       Нямала было на Беларусі такіх ціхіх прыгажунь, як гэтая лясная вёсачка.

4)       Суседка мела прывычку многа гаварыць.

5)       Золак шчодра святло рассыпле.

Т1.

1)              Зранку парыла.

2)              Не зведаўшы броду, не лезь у воду.

3)              Неўзабаве дзядзька Антось даў загад адпачыць.

4)              Букет ружова-сініх кветак заўсёды стаяў на стале, засланым чырвоным абрусам.

5)              Пад звонкай хвояй іглістай, прабіўшы мох, як буравік, стаіць у верасе квяцістым лясное дзіва – баравік.

Т2..

1)              Вецер, бывае, нібы саліст: то басам заспявае, то спявае-захліпаецца тэнарам, а то і падгалошвае.

2)              Крону дрэва сокам глыбінным пояць карані, якія не бачны воку.

3)              Каля дарогі стаялі высокія сосны, захутаныя ў белыя шалікі.

4)              У кожным імгненні ёсць свая паэзія..

5)              Малыя любяць дружыць з дарослымі.

Т3.

1)              Забыты ўсімі, падуладны марам, люблю ляжаць я да неба тварам.

2)              Ночы дзяцінства самыя кароткія, а сны дзяцінства самыя салодкія.

3)              У карых вачах чалавека свяцілася хітрынка.

4)              Цёмныя ночы тояць нейкі ўрачысты спакой.

5)              Сцёпка акуратна злажыў Аленчын ліст і схаваў.

Т4.

1)              Ад славы галава не баліць, а толькі кружыцца.

2)              Леснікова хата стаяла на сонечнай палянцы.

3)              Вясна нараджае жаданне гарэзліва весяліцца, бегаць і скакаць

4)              Прыйшла пара хадзіць у школу.

5)              Мы выпісваем газету “Чырвоная змена”.

Т5.

1)              Зоры, буйныя, свежыя, як наліўныя яблыкі, засвяціліся ў вышыні.

2)              Снег пад нагамі ў прахожых звінеў на сотні ладоў.

3)              Дзякуй, родная, за падарункі.

4)              Любая кветка – радаснае свята.

5)              Ноч халодная і марозная.

Т6.

1)       Апоўдні над вёскай прашумела навальніца.

2)       Грыбнікі прачнуліся ні свет ні зара.

3)       Не варушачы крыламі, птушкі плылі ў блакіце.

4)       Працавіты мой дзень адпачываць адышоў.

5)       Вада ў крыніцы была такая халодная, што нават у горле пяршыла.

Т7.

1)              Каб аднавіць сваю даўнюю сувязь з зямлёю, трэба прайсці басанож баразною за плугам.

2)              Пражылі век Андрэй і Данута душа ў душу.

3)              Снег хрумсціць смачна, як яблык.

4)              Я б падрамаў яшчэ ахвотна, але шукае промень вочы.

5)              Душы пачуцця не стрымаеш, як не стрымаеш росту траў.

Т8.

1)              Яблык – патрэба не толькі вуснаў, а і душы.

2)              Алеся папрасіла госця пасадзіць на памяць дрэўца.

3)              Мы, бывае, не памятаем пра тое, што здарылася ўчора, але вельмі асцярожна зберагаем ў памяці даўняе.

4)              Каб падушка стаць магла экранам, то адбіла б мае сны.

5)              Жаданне вучыцца заўсёды трэба вітаць.

Т9.

1)              Мы едзем праз бярэзнік беланогі, што ў расе на досвітку прадрог.

2)              Няроўная доля паэтам даецца, хаця справядліва ўсіх судзіць народ.

3)              Доля – складчына, а не спадчына.

4)              Бяроз асенніх залацяцца свечкі ў надрэчным гаі, як у храме вечным.

5)              Андрэй хоць не хапаў з неба зорак, але ўсё ж школу закончыў нядрэнна.

Т10.

1)       Хлопцы беглі што ёсць сілы.

2)       Абапал сцяной стаяў густаваты хвойнік.

3)       У доме насупраць гучала музыка.

4)       Стройная, у квяцістай сукенцы дзяўчына перастала мыць збанок і адказала на наша прывітанне.

5)       Мне кожны колас Прыдняпроўя жадае добрага здароўя паклонам галавы

Т1.

1)              Голас вясны высокі, звонкі, падпарадкоўваюцца яму і людзі, і жывая прырода.

2)              Чырванабокі маладзік гайдаецца, прысеўшы на яліне.

3)              Песня ў скрыпцы жыве для любога настрою.

4)              Восень шчырая, цёплая, як мама.

5)              Брыдкі спеў – заўсёды спеў фальшывы, але прыгодзе невядомы такі грэх.

Т2.

1)              У хаце засталася толькі Саша, цёмнавалосая, кроў з малаком дзяўчына.

2)              Хвойка бала такая маленькая, што ніхто не заўважаў у гэтым стварэнні асобны куточак жыцця.

3)              Дзед Іван быў ціхі, удумлівы, разважлівы, і калі што скажа, то да ладу.

4)              Памчаць, паехаць клікала мяне дарога.

5)              Цэлы дзень, ледзь чутна шапочучы, сыпаўся часам дробны сняжок.

Т1.

А. Дзьмула халоднымі вятрамі.

Б. Хмарная ноч. Цішыня.

В. Старой выпісалі новае лякарства і папрасілі прыйсці праз месяц.

Г. Зойдзеш у веснавы лес, убачыш пад голымі дрэвамі россыпы пралесак, зачаруешся і міжволі спынішся

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т2.

А. Сустракаюць чалавека па адзенні, а праводзяць па розуме.

Б. Шыковіча і дзвюх дзяўчат кідала ў кузаве грузавой машыны, як тыя кавуны.

В. Вось і апошні паварот.

Г. Звезлі з поля залатое жыта.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т3.

А. Нямала ў белавежскіх лясах цецерукоў, рабчыкаў і курапатак.

Б. Скажам самыя шчырыя словы пра хараство Радзімы.

В. Лескаўцу прапанавалі выступіць на сходзе першым.

Г. Кароткая асенняя раніца.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4. Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т4.

А. У мокрым лесе светла ад бяроз.

Б. Пахучыя, як дыні, жнівеньскія зоры.

В. Давайце, добрыя сябры, пагутарым аб шчасці.

Г. У штабе чакалі лейтэнанта і ведалі аб яго прыбыцці.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т5.

А. Хаджу па нівах, па лугах азёрных.

Б .Непраглядная асенняя ноч, глухі шум дажджу.

В. З саду несла саладкаватым пахам падапрэлых яблык-пáданак.

Г. Дармавому каню ў зубы не глядзяць.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т6.

А. На поўначы Беларусі вырошчваюць лён.

Б. Пугай абуха не праб’еш.

В. На другі дзень мне стала лягчэй дыхаць

Г. Ляці, маё слова, праз палі і лясы, прывітайся з краінай маёй дарагой.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т7.

А. Агонь шанавалі з даўніх часоў, яму прыносілі ахвяры.

Б .Клін клінам выганяюць.

В. З рэчкі пацягнула халадком.

Г. Крохкая цішыня.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т8.

А. Адрэзанай лусты не прыклеіш.

Б. У маім сшытку было запісана шмат прыказак і прымавак.

В. Вялікія вочы, сінія, ясныя.

Г. З дому выехалі пад вечар.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т9.

А. У хаце пацішэла.

Б .Люблю бегчы ў лес бярозавай сцежкай.

В. Па нітачцы і клубок знойдзеш.

Г. Пачатак лістапада.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т10.

А. Востра пахла гаркавай лазой.

Б .Дзякую вам за добрыя сл овы.

В. У дзверы пакоя нясмела пастукалі.

Г. Сказанае слова за хвост не зловіш

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т1.

А. Пахне мелісай і золкай мятай.

Б .Летам насілі з лесу ягады, касілі сена, сушылі, складвалі ў копы.

В. Жыві і радуйся сонцу, свету, вольнай волі.

Г. Гулкая, дружная вясна.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т2.

А. Да кніжак хлопца цягнула, быццам пчалу да кветак.

Б. Таго, што было, не вернеш, не пераробіш.

В. Пралятайце, гады, залатымі агнямі.

Г. Былому франтавіку далі працу ў канторы.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т2.

А. Пад вечар пацягнула халадком.

Б. Раніцай у Алешніках асвячалі храм.

В. Люблю лугі квяцістыя, за полем шумны гай, палеткі залацістыя, цябе, мой родны край.

Г. Вышэй паднімешся – мацней паб’ешся, як скінешся.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т3.

А. Учора ўвесь дзень мяло.

Б. Векавыя муры.

В. Дадуць табе батальён, а там і званне капітана прысвояць.

Г. Тут сэрцам дабрэю і крыўды не помню.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т4.

А. Бязмежнае неба, зялёнае поле.

Б. Хацелася пабыць аднаму.

В. Каторы дзень настрой губляю і зноў па-новаму люблю. Бягу шукаю, выглядаю, шукаю, думаю, не сплю.

Г. Паходжанне назвы Белая Русь тлумачаць па-рознаму.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т5.

А. Чацвёрты раз еду ў гэты горад, а ведаю яго толькі па фотаздымках.

Б. І ў няшчасці, і ў радасці без дружбы чалавеку нельга.

В. Май. Сіні ранак.

Г.  Не рабі ліхога і не бойся нікога.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т6.

А. Няўжо нам ніколі не давядзецца больш убачыць?

Б. У многіх дамах ужо выключылі святло.

В. Сяджу на высокім узгорку і слухаю цішыню.

Г. Людзей слухай, а свой розум май.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т7.

А. Вазьму свой лёс і перайначу.

Б. Аб добрай славе Беларусі ў свеце знаюць нездарма.

В. Хацелася цалкам зліцца з адноўленым жыццём і поўнымі грудзьмі піць яго асалоду.

Г. Пачатак чэрвеня. Буянне траў.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т8.

А. Пахне смалой і грыбамі.

Б. Заўтра сустрэнемся зноў.

В. Дзвіну не запыніш ніякай мяжой.

Г. Не палі агнём гэтак, сонейка.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т9.

А. Не плач, дарагая, і не сумуй па мне.

Б. Апошнія пяць кіламетраў давялося ісці пешшу.

В. Пажар заўважылі не адразу.

Г. Раніца. Чыстае неба.

1. Назыўны;

2. Пэўна-асабовы;

3. Няпэўна-асабовы;

4.Абагульнена-асабовы;

5. Безасабовы.

Т1.1. Паэзія __ гэта адвечная цяга вяршынь да нябёсаў.

2. Сям’я ___ сем ратоў.

3. Старасць ___ не радасць, і доўг __ не карысць.

4. Ісці і ўсміхацца ___ вось раскоша.

5. Максім, шчыра кажучы, ___ чалавек не вельмі добразычлівы.

Т2. 1. Паэзія __ гэта вясёлкавы мост ад сэрца людскога да мары.

2. Уладзік зараз __ шмыг у дзверы!

3. Ты __ мой госць.

4. Гаспадарку весці __ не лапці плесці.

5.Палонкі на возеры __ як вокны ў падводнае царства.

Т3.1. Мёд і грэчка __ брат і сястра.

2. Валасы ___ што кудзеля.

3. Васіль, між іншым, ___ кемлівы хлопец.

4. Задача ___ не такая ўжо і лёгкая.

5. Польшча ___ суседка Беларусі.

Т4.1. Беларусь __ мая маці і мова, паветра і хлеб.

2. Я цяпер ___ першай рукі сапёр.

3. Надвор’е сёння ___ ціхае, цёплае.

4. Вусны ___ вішні спелыя.

5. Прыпяць ___ самы вялікі прыток Дняпра.

Т5.1. Маланка з-за хмары __ блісь!

2. На паплавках заўсёды трава ___ добрая.

3. Іржышча ___ як рыжы вожык.

4. Вострая дзюба ___ ўвесь інструмент дзятла.

5. Век зжыць ___ не мех сшыць.

Т6.1. Спаць у такую пару __ вялікі грэх.

2. Мы з табою ___ як рыбка з вадою.

3. Кожная маці___ не вораг свайму дзіцяці.

4. Складаная натура ___ чалавек.

5. Слова ў мастацкім творы ___ гэта чарадзейны знак.

Т7.1. Ганак __ маё любімае месца.

2. Кожная мова ___ гэта неацэнны скарб, які належыць не толькі народу, а ўсяму чалавецтву.

3. На Беларусі пчолы ___ як гусі.

4. Наш Мікола ___ цяпер студэнт.

5. Вясна сёлета ___ позняя.

Т8.1. Нядобры знак __ гэта забітая птушка.

2. Паспяхова здаць экзамены ___ задача сур’ёзная.

3. Нашы лясы ___ невычарпальны калодзеж даброт і багаццяў.

4. Гады ___ як рачная плынь.

5. Справа егераў і палясоўшчыкаў ___ штодзённа чытаць кнігу лесу, занатоўваць у ёй усе змены.

Т9.1. Адлегласць паміж паўднёвай і паўночнай межамі Белавежскай пушчы __ шэсцьдзесят пяць кіламетраў.

2. Фальклор _ невычэрпная крыніца, якая жывіць паэзію.

3. Дзед Талаш _ не проста праваднік у Букрэевай разведцы.

4. Прачытаць “Новую зямлю” __ ўзбагаціцца родны словам.

5. Бяроза __ як лёс чалавечы: надсекі, надломы, святло і туга.

Т10.1. Паляванне на грыбы ___ прыемнае правядзенне часу.

2. Лісце на дрэвах ___ зялёнае, жывое.

3. У гэтай красуні зубы ___ як стада белых авец.

4. Жнівень ___ месяц зарніц, лясной цішыні.

5. Маю вялікае і даўняе жаданне ___ ва ўсім будзённым бачыць хараство.

Т1.1. Лён __ як мора.

2. Лес ___ жывая вопратка зямлі, яе музыка.

3. Добрае здароўе ___ вось што галоўнае для чалавека.

4. Чужое ўзяць ___ сваё згубіць.

5. Наша хата ___ дзесятая ад сельсавета.

Т2.1. Нашы дзеці __ гэта дзеці вялікага гераічнага народа.

2. Ліхога любіць ___ сябе губіць.

3. Лета ___ як лета.

4. Праца ___ лепшая патрэба, без працы немагчыма жыць.

5. Добразычлівы народ ___ ветэраны.

Т3.1. Вочкі ў яе __ нібы вішанькі.

2. Сярэдняя шчыльнасць насельніцтва Беларусі ___ каля пяцідзесяці чалавек на квадратны кіламетр.

3. Я табе ___ не роўня.

4. Праца ___ духоўны лекар людзей.

5. Не крануты касою чэрвеньскі луг __ нібы казачнае царства кветак.

Т4.1. Тройчы сем __ дваццаць адзін.

2. Жыць без кахання ___ гэта значыць есці яблык без соку.

3. Я табе ___ не заступніца.

4. Ты ___ сын зямлі, нашчадак хлебаробаў.

5. Ноч ___ ясная, зорная, хочацца пастаяць, паглядзець у зорную далячынь.

Т5.1. Тры і тры __ шэсць.

2. Час ___ непадкупны і справядлівы суддзя.

3. Жыць ___ гэта піць крынічную ваду і ўмывацца гаючымі росамі.

4. Мы ___ нашчадкі тых, хто бараніў нашу Бацькаўшчыну.

5. Летняя ноч ___ як зайцаў хвост.

Т6.1. Я __ не з баязлівага дзесятка.

2. Мова народа ___ адзін з найвялікшых скарбаў.

3. Васіль Пятровіч, безумоўна, ___ выдатны гісторык і краязнавец.

4. Выйсці замуж ___ не дожджык перачакаць.

5. Тры гады ___ вялікі час у чалавечым веку.

Т7.1. Людзі трохгадовага ўзросту __ самыя цікаўныя з людзей.

2. Ён ___ не гультай.

3. Угавор ___ даражэйшы за грошы.

4. Выцягнуць такую вялікую рыбіну ___ задача не для навічкоў.

5. Вяртанне ў гісторыю _ гэта заўсёды пошукі будучыні.

Т8.1. Дзень __ снежны, палескі, шырокі.

2. Важны работнік ___ дзядзька Язэп.

3. Мая Радзіма ___ жытні колас, сінь мурогу, язміну цвет.

4. Быць літаратарам ___ значыць добра ведаць жыццё

5. Здзіўленне ___ подых абнаўлення.

Т9.1. Сябры __ самае вялікае багацце.

2. Летняя ночка ___ ціхая і свежая.

3. Тэрыторыя Мінска _ дзвесце пяцьдзесят шэсць квадратных кіламетраў.

4. Падарыць чалавеку кветкі __ значыць выказаць яму шчырыя пачуцці павагі, любві, кахання.

5. Ты мне ___ не сябар.

Т10.1. Зязюля __ шэрая і непрыкметная птушачка.

2. Ступіць на цвёрдую зямлю, адчуць пад нагамі трывалы, надзейны грунт __ недасяжная мара.

3. Уся сцяна __ нібы шкляная.

4. Вяршыня Дзяржынскай гары ____ трыста сорак пяць метраў.

5. Я ___ стары, я __ вельмі стары чалавек.

Т1. 1. Ліпень _ месяц, калі цвітуць і духмяныя ліпы.

2. Валя з маленства лічыла, што яе маці _ самая добрая і самая разумная.

3. Ехаць па лесе __ адно задавальненне.

4. Вясенні луг __ што выстаўка народнага мастацтва.

5. Адвечнае  дрэва __ дуб.

Т2. 1. Журавіны на зялёным імху _ што пацеркі.

2. Цёплыя, сардэчныя ўспаміны _ самы лепшы помнік на зямлі.

3. Найлепшы для чалавека доктар _ лес.

4. Жыць з бацькамі ў згодзе _ прызначэнне лёсу.

5. Летняе неба _ ў дымнай смузе.

Т3. 1. Жывая мова _ багацейшая за любы, нават самы поўны слоўнік.

2. Яблыні ў маі _ нібы нявесты.

3. Пчальнік _ гэта месца, дзе стаяць вуллі з пчоламі.

4. Ужо немаладаму веку чалавек _ наш доктар.

5. Вудзіць рыбу зімовым марозным днём на скаванай лёдам рацэ _ цікавы занятак.

Т4.1. Кожны з нас _ адказны за лёс краіны.

2. Вочы маці _ акно вечнасці.

3. Восень _ прыдумаць лепшай нельга.

4. Срэбраны месячык _ што серп, хораша свеціць з неба.

5. Выдатны доктар _ мая сятра Вольга.

Т5. 1. Снег __ як пух.

2. Сцежкі дубровы _ самыя ціхія, родныя гукі _ самыя звонкія.

3. Спакойны і далікатны чалавек _ наш настаўнік.

4. Кніга _ крыніца мудрасці, ведаў.

5. Пісаць пра мінулае _ не крочыць назад.

Т6. 1. Парог _ незвычайнае месца ў хаце.

2. Веснія воды _ самыя раннія, цені змяркання _ самыя познія.

3. Найвышэйшы абавязак бацькоў _ узгадаваць і выхаваць дзяцей.

4. Дзень _ нібы прысак, і ад гарачыні заціх у голлі птах.

5. Найлепшы доктар чалавеку _ час.

Т7. 1. Даволі рэдкая ў Беларусі птушка _ шчур.

2. Вясна _ пара надзей і спадзяванняў.

3. Лясная цішыня _ падманлівая.

4. Асноўны клопат пісьменніка _ знайсці водгук у сэрцы чытача.

5.Лясная ночка _ як матчына ласка – прыемная, цёплая, спакойная і жаданая.

Т8. 1. Сапраўдная варажбітка _ гэтая невялічкая птушка зязюлька.

2. Пабудаваць свой дом _ важная справа.

3. Каліна _ як полымя.

4. Родная зямелька _ усім самая мілая.

5. Бары і дубровы _ краса Беларусі.

Т9. 1. Лагойшчына _ старонка лясная, маляўнічая.

2. Жарт _ натуральны, калі арганічна вынікае з жыццёвых абставін.

3. Чаромха _ як блакітна-белае полымя.

4. Выпрацоўваць характар _ задача няпростая.

5. Цікавы субяседнік _ Васіль Пракопавіч.

Т10. 1. А бор _ такі духмяны, загадкавы такі!

2. Уладзімір Даль пісаў, што незразумелая слухачу прыказка _ гэта соль, якая страціла мацунак і не соліць.

3. Знайсці сваё месца ў жыцці _ вялікая справа.

4. Без навукі, брат, чалавек _ што тое сляпое кацяня.

5. Сапраўдны Мацей _ хлопец.

Т1. 1. Справа вольха кіне цень, злева – лазы ___ ці асіны.

2. Калі камянёў набралася цэлыя горы, іх рассартавалі па памерах, па колеры __ ды пачалі ўзводзіць сцены Лоскага замка-крэпасці.

3. Добрае ___ ласкавае сонца выклікала да жыцця малую хвойку.

4. Антось нешта хацеў сказаць ___ аднак стрымаўся.

5. Давер’е заслужыць не лёгка ____ і не проста, і не хутка.

Т2. 1. Бруснічнік рос на старых ___ зялёных ад моху пнях.

2. Як паехаў Алесь, дык ні слыху ___ ні дыху.

3. Становішча наша не безнадзейнае ___ хоць і цяжкае, няпэўнае.

4. Старыя гандляркі на ўсе галасы расхвальвалі свой тавар ___ іголкі, ніткі, іншую дробязь.

5. За якую гадзіну мы з бацькам нарэзалі крамяных, бурштынавых ___ адзін у адзін баравікоў.

Т3. 1. З даўніх часоў бяроза надзяляецца ўласцівасцямі спрыяць добраму ўраджаю, прадказваць лёс ___ лячыць людзей і жывёлу.

2. І бальшак, і лес ___ усё спавіта душнаю зялёнаю смугою.

3. Лірыка кахання – адзіны род паэзіі, дзе заўсёды адчуваеш нават у сцятым дыханні і шчырасць __ і адкрытасць паэтычнага пачуцця.

4. Цёплая ___ веснавая ноч апранула зямлю.

5. Не заві песняй песню, якая не суцішыць ні болю ___ ні смагі.

Т4. 1. Дождж прыходзіў звычайна ці пад вечар ___ ці ў вячэрняй цемры.

2. І няхай сабе на дварэ гаспадарыць маленькі ___ элегічна настроены ветрык.

3. Я люблю ўсходы нашых палеткаў ___ і спавітыя ў зелень лугі, і шум бору, пануры, глухі, і шаптанне крынічнае ўлетку.

4. У вясеннія дні __ або летнія раніцы манастыр выступае яшчэ больш выразна ў сваіх абрысах.

5. На шыбе ўсё ___ чароты, краскі, траў нямала.

Т5. 1. Дзяцінства __ ды юнацтва найбольш грунтоўна фарміруюць асобу чалавека.

2. Стройныя __ зялёныя бярозкі расплялі танюсенькія коскі.

3. Я люблю легенд дасціпны сказ і народ свой, кемлівы ___ і здольны.

4. Дзеці вераць шчыра чалавеку __ і дрэву, і зверу.

5. То блісне маланка на міг адзіны ____ то зыркне, хоць пагляд хавай.

Т6. 1. Дзень павекі разамкне ____ ды агледзіць наваколле.

2. Зорны сіні плашч адзеў на плечы і спакойна на сады ідзе беларускі __ добры вечар.

3. Крытэрыі маральнасці галоўныя і ў грамадстве _ і ў пісьменніцкім асяроддзі.

4. Ні парастак бярозы ____ ні цаглінка самі ў горад не прыйшлі.

5. Берасцянкі, дразды, зелянушкі ___ ўсё гэта нашы  птушкі.

Т7. 1. Чалавек павінен ведаць тую зямлю, на якой нарадзіўся, яе гісторыю ___ і легенды, і мову яе.

2. Разносіць гоман вечар, гаварлівы ____ вясёлы.

3. І пах агню, і пах свежага хлеба, і пах антонавак ___ усё гэта ад зямлі.

4. Палянкі змяніліся то стройным баравым ____ то нізкім балотным лесам.

5. Але хто, жывучы каля вады, не завядзе лодкі ____ ды вуды?

Т8.1. Блакітная сукенка, блакітныя вочы, ласкавы позірк __ усё гэта назвалася некалі шчасцем.

2. Сонца апякала аратага ___ і зямлю, і травы.

3. Крот не толькі жыве зімою, але і робіць наканаваную лёсам нялёгкую __ земляную работу.

4. То разбяжыцца ___ то пухам засцелецца ___ то заспявае мяцеліца.

5. Слова бярэ паэт са святла бяроз, звону лёну ___ ды расы каля хаты.

Т9. 1. Маўчаць асеннія лясы __ і луг, і поле, ды толькі нашы галасы чуваць у школе.

2. Сонечная, іскрыстая ___ ў пушыстым снезе дарога ўсё глыбей і глыбей вяла Андрэя ў лес.

3. У пачатаку лістапада вымытая ад пылу __ ды бруду прырода заззяла нейкай сарамлівай, сцішанай прыгажосцю.

4. Дажджу прасіла ўсё пад небам ___ бары, патрэсканая глеба і абмялелая рака.

5. То чаруе ____ то варожыць шаўкавістая трава.

Т10.1. Трэба няспынна ісці __ ды ісці, несці скарбы ў жыццё, каб іх мець у жыцці.

2. Не толькі радасць і духмяны мёд прыносілі пчолы ___ але і шмат клопатаў.

3. Восенню дождж пахне бульбоўнікам __ і яблыкамі, і пераспелымі слівамі.

4. За густой заслонай дажджу не было відаць ні сасонніку __ ні дубоў каля рэчкі.

5. Легла ўсё да сэрца блізка ____ колас, важкі і тугі, і ўсмешка, і калыска, і асеннія стагі.

Т1. 1. Жанчына вельмі стамілася, аднак усміхалася.

2. З-за хмар выглянула сонца, потым зноў схавалася ў іх.

3. Усё: і лес, і поле, і луг, і гай, маўчала цёмнай летняй ноччу.

4. Ды раптам ўсё як пачалося, так і сціхла.

5. У сталіцу Алешнікавы прыехалі ўтраіх: ён, Вера Пятроўна, і малы сын Алеська.

Т2. 1. Горад зіхацеў сінімі, белымі і жоўтымі, і чырвонымі агнямі.

2. Над зямлёй плыла светлая, прыпарушаная лёгкай смугою, напоўненая ціхай урачыстасцю ноч.

3. І луг, і поле, і ўзлесак – усё ўсыпана стракатай зеленню.

4. Ад горада да горада, ад сяла ад сяла ўюцца, бягуць дарогі.

5. Люблю сядзець каля вогнішча, ды падкладаць у полымя сушняк.

Т3. 1. Усё: вуліца, двары, агароды – было ўслана лісцем.

2. Дарога то падымалася на ўзгоркі, то апускалася ў лагчыны, разгортваючы ўсё новыя і новыя малюнкі.

3. Камбайн як увайшоў у жыта так і паплыў не спяшаючыся.

4. У дажджлівае надвор’е грыбы растуць усюды, па барах, па бярэзніках, па верасе.

5. Сінява вады, свежы вецер, пах рыбы: усё было прыгожым, незвычайным.

Т4. 1. Чутно вясны дыханне ўсюды: на сініх далях, на лясах, на дрэвах, што вартуюць шлях.

2. І нясмелы шолах, і звон, і птушыны спеў, і свіст: усё зліваецца ў адзін тон, у адну песню.

3. Уся сямейка: бацька, маці, дзеці – сядзела за сталом.

4. У студзень, і ліпень, у дождж, і маразы за ціхаю рэчкай бяляюць бярозы.

5. Не сёння, дык заўтра пачнецца сяўба.

Т5. 1. І так у клопаце, у рабоце, ці то ў няволі, ці ў ахвоце вясна мінецца.

2. Дождж прайшоў з громам, з шалёным посвістам ветру і з бліскавіцаю.

3. Усё: магутныя пушчы, заўсёды ўсхваляваныя асіннікі, звонкія высокія бары, вясёлыя бярозавыя гаі – дзіўляе чалавека.

4. Чытай, ды пахадзі па свеце, і штосьці новае скажы.

5. Пятро праектаваў дарогу з усімі неабходнымі пабудовамі: дамамі даглядчыкаў, гасцініцай, бензакалонкамі.

Т6. 1. Вожык зробіць сабе хатку, дый будзе жыць.

2. Гаварылі яны складна, але ні к сялу, ні к гораду.

3. Сосны і вязы, дубы і асіны вакол возера вартай пасталі.

4. Заціхаюць гоні і даліны, павучкі наткалі павуціны, і развесілі на сонцы свае белыя красёнцы.

5. Беспрытульнасць, голад, сіроцтва – усё гэта маладым будзе толькі як казка пра мінуўшчыну.

Т7. 1. Запомніў я ў гэты час, і песню, і красу, і светлых дум тваіх палёт, і русую касу.

2. Усё тут было знаёма: і старая бяроза, і куст малінніку, і сонечны ўзорак з суніцамі.

3. Жанчыны спяшаліся дадому, на хаду зашпільвалі кофты і камізэлькі.

4. Чарэшні, яблыні, і грушы сышліся згодна ў рад.

5. Светлыя дамы, маладыя ліпы, гладкі асфальт вуліцы – усё стварала святочны настрой.

Т8. 1. Палявая дарога нырала ў лагчыны, узбіралася на пагоркі і зноў звіліста падала ўніз.

2. У запаведніках жывуць розныя дзікія жывёлы: зубры, казулі, алені, і ласі.

3. Зноўку еду я дадому пераведаць родных, блізкіх, дарагіх.

4. Куплю цукерак, ці пячэння, або халвы.

5. Акадэмікі і хірургі, паэты і маршалы – усе былі вучнямі, талент якіх разбудзіў просты школьны настаўнк.

Т9.  1. Усё рыхтуецца да сну: сонца, далёкі лес і жыта за завулкам-пагонам.

2. На ніве не было ні былінкі ні каласочка.

3. На маладых аксамітных усходах палёў, на прыдарожнай траве, і на лісці кустоў – буйніліся багатыя росы.

4. Плывіце, хмаркі, над родным краем, над сялянскім полем, і над  гаем.

5. Шэпча мне штосьці жыта, хоць слоў не гаварыць.

Т10. 1. У атрад, на рэчку, у сяло – усюды я браў яго з сабой.

2. Цёплая ноч, павісла над лесам, ды над будынкам завода.

3. Усё: і хмурнае неба, і мёрзлая чорная зямля – было ахоплена нечым сумным, халодным, грозным..

4. У самога ні кала, ні двара, а ў паны лезе.

5. Дзеці вераць шчыра ўсім: чалавеку, і дрэву, і зверу, і тэлефільмам, і кнігам.

Т1. 1. Нарабілася Хадоська так, што ішла цёмным балотам да агеньчыка __ як не сваімі нагамі.

2. Вясною падалі пялёсткі ___ нібы сняжынкі __ на мурог.

3. Вада ў рацэ ___ як падагрэтая.

4. Пяшчотаю заззяе хата ___ як у святую Каляду.

5. Светлыя дзянькі часамі з’яўляюцца ўвосень ___ як ласкавая ўсмешка на твары старога.

Т2. 1. Я гэтак жа _ як і кожны палачанін  улюбёны ў свой старадаўні горад.

2. Адзначыць юбілей хацелася __ як належыць, бо невядома, ці ўдасца дачакацца іншай круглай даты.

3. Камбат стаў ___ як бы маладзейшы.

4. Кніжка выбраных твораў Янкі Купалы ляжыць на маім стале ___ як Біблія перад набожным чалавекам.

5. Шумеў лес. Цякла ___ як чорная рака _ ноч.

Т3. 1. Я зноўку засумую па дарагой дзяўчыне, халоднай __ як лілея.

2. Раптам конь спыніўся ___ як укопаны.

3. Худзенькія рукі пырхалі над клавішамі ___ як матылькі над кветкамі.

4. Айчына, мілая, ты ___ як маці.

5. Пасля дажджу ўсё здаецца ___ як бы абноўленым.

Т4. 1. Гукі даносіліся да нас __ нібы здалёк.

2. Даўгалёў ___ быццам назаўсёды пакідаў гэты дом.

3. Стол быў новы, паўкруглы, з бліскучай __ нібы шкло __ паліроўкай.

4. Хворая ___ як хворая. Такіх ён бачыў сотні.

5. Як лагодная ўсмешка ___ заяснелася неба на ўсходзе.

Т5. 1.Танкіст быў высокі, смуглявы, а вочы блакітныя _ як неба.

2. Як старэйшаму __ Паўлюку давялося бегчы першаму.

3. Каласы __ быццам цягнуліся да празрыстага неба.

4. Хмары зніклі раптоўна __ як і наплылі.

5. Пятро Сямёнавіч прыехаў у Нью-Йорк ___ як дыпламат.

Т6. 1. Чалавеку шэсцьдзесят, а ён __ што юнак!

2. Вадзіма пасля размовы з маці __ як вадою змыла.

3. На дне вадаёма ляжыць __ што калода __ вусаты сом.

4. А жыццё __ нібы лесвіца ___ ўгору падымаецца аж да аблокаў.

5. Сцяпана Баранавіцкага ў вайну ведалі __ як адважнага партызана.

Т7. 1. На галінах шмат бледна-ружовых вішань, яшчэ кіслых __ як воцат.

2. Быццам чараўніцы тыя __ дрэмлюць вербы векавыя над вадой.

3. Прачытала я гэта пасланне – і мяне ___ як агнём апякло.

4. Хвіліны пазнання Сухамлінскага __ як вялікага педагога __ западуць у душу паслядоўнікаў назаўсёды.

5. Ты забраў з сабою палавінку сэрца – і адна я ў садзе __ як падбіты птах.

Т8. 1. Маладзіца ____ як брусніца.

2. Міхась удзельнічаў у рэпетыцыі гуртка __ як памочнік рэжысёра.

3. Пад узгоркам блішчала круглае возера, яно рухалася і пералівалася __ як жывое срэбра.

4. Кожны __ як рака __ ўпадае ў сваё мора па-свойму.

5. Дзед сядзеў __ як на іголках __ і ўсё не мог сказаць патрэбнае.

Т9. 1. Усе травы ў буйной і чыстай __ як сляза __ расе.

2. Рамонак сваёю формаю __ нібы паўтараў сонца.

3. Сафія плыве над Дзвіною __ нібы карабель.

4. Самалёт __ быццам голуб __ узняўся і на сонечных крылах паплыў.

5. На дварэ ўжо __ як мае быць __ змяркалася.

Т10. 1. Пад шэсцьдзесят гадоў душа _ быццам прачнулася ад доўгай спячкі.

2. Рузалю ведалі ў акрузе перш за ўсё __ як знахарку-варажбітку.

3. Было жыццё іх бурным __ як паводка.

4. Махнач __ як агню __ баяўся Бародкі.

5. Ён вёў сябе __ нібы грубавата, але з нейкай хітрасцю.

Т1. 1. Андатра ўмывалася амаль __ як чалавек.

2. Цяпер навальнічная хмара __ як бы набліжалася.

3. Хлопец стараўся надаць свайму голасу __ як мага больш цеплыні.

4. Кватэра была халодная, няўтульная __ быццам нежывая.

5. Час ішоў марудна __ нібы тоўкся на месцы.

Т2. 1. Мы мала ведаем Біблію __ як гістарычны, літаратурны помнік.

2. У доме Раўбіча гарэў далёкі агеньчык, такі маленькі __ як іскра.

3. Хлопец быў далікатны __ як паненка.

4. Алеся __ як варам абдало.

5. Вось праляцеў беленькі __ як чыстая сняжынка __ матылёк.

Т3. 1. Мяне да нашай хаты ___ як ветрам панесла.

2. З чорнага __ як грак __ чыгунка я ўзяў цёплую бульбіну.

3. Вынішчаем лясы, і пачуцці, і светлыя словы, што __ як матчына песня ___ за сэрца бяруць.

4. Круглы __ нібы шар, месяц выплываў з-за лесу.

5. Ноч выдалася ___ як на заказ.

Т4. 1. Водбліскі ліхтароў __ нібы жывыя __ гайдаліся ў чорнай вадзе.

2. Герасіма Пятровіча __ што токам ударыла.

3. Абодвух іх Лабановіч добра ведаў _ як землякоў.

4. Каця мела моцныя рукі і лёгкія ногі, была гнуткай ___ як галінка маладой вярбы.

5. Максім паднімаўся па лесвіцы цяжка, доўга __ як на эшафот.

Т5. 1. На жаль, нядоўгім _ як восеньскае сонца з-за хмары _ было Зінчына шчасце.

2. Мастацтва паказвае чалавека ___ як універсальную часцінку свету.

3. Конь не бег – ён ляцеў __ як стрыж.

4. Зірнула на сябе ў люстэрка і сказала __ як адрэзала: “Я далей не пайду!”

5.Чорныя скалы __ нібы нейкі натоўп __ стаялі сур’ёзна і спакойна.

Т6.1. Ён жа такі: хворы не хворы, а цягне __ як вол.

2. У балотах, між лесу, пераклікаліся __ быццам бухалі ў пустыя кадушкі __ бугаі.

3. У яе чыстых __ як вада ў лясных азёрах __ вачах успыхнулі агеньчыкі.

4. Алень пайшоў прагалінай __ нібы паплыў у паветры.

5. Раней я не цаніў так хараства жонкі __ як цяпер, пасля ўсяго нядаўна перажытага.

Т7.

1. Справы ідуць _ як па маслу.

2. У тую зіму снегапад _ быццам ашалеў.

3. Сонца ўжо схавалася за бор, і ноч _ нібыта чароўная коўдра _ накрывала ўсход.

4. Зубы __ як часнок __ роўныя, белыя.

5. Лясы і лугі квітнелі так буйна і ўпарта __ як ніколі.

Т8. 1. Вецер забіваў дыханне, хвастаў снегам па твары __ як венікам.

2. Са старажытнасці людзі імкнуліся жыць __ як мага __ бліжэй да вады.

3. Роўнядзь заліва была __ як першы тонкі лядок__ бліскучая.

4. Дождж __ нібыта сеяўся праз сіта.

5. Назарчук паглядзеў на прасвет, але фальшу не заўважыў. Грошы __ як грошы.

Т9. 1. Густыя грушы тапыраць галіны __ як вожык іголкі.

2. Узыходзіць сонца. Першыя яго промні кладуцца шырока і _ нібы цягучым __ золатам.

3. Якраз прыбыў і поезд, выплыўшы __ нібы з туману __ з густой сеткі дажджу.

4. Снег выпаў неяк раптоўна __ нібы чараўнік.

5. Трава на выгане здавалася сівой __ як галава старога.

Т10. 1. Паэты такога таленту і майстэрства _ як Пімен Панчанка _ нараджаюцца нячаста.

2. Дол пад дубам __ нібыта ўсыпаны дробным каменнем.

3. На вёску найшла клубістая чорная хмара, і хвілін праз колькі пырскаў __ нібы з пульверызатара __ дождж.

4. На імгненне час __ як быццам спыніўся.

5. З-пад яліны пазірае __ як ранішняе неба __ першацвет

Т1. 1) Гаючая _ як сок з бяроз _ ты, мая песня.

2) Крохкім _ яек першы восеньскі лядок _ бывае сэрца.

3) Мінуў тыдзень сакавіка, а зіма _ як заўпарцілася.

4) Жыццё _ як жытні хлеб _ не прыядаецца.

5) Туман над ракой белы, зусім _ як воўна.

Т2. 1) Ляжаць _ нібы ў абрусе белым _ лясы, палеткі і лугі.

2) Праз нейкі час хмара _ нібы агарнула чорным парасонам усю вёску.

3) Траўка зусім _ як кудзеля.

4) Дзве родныя ракі _ як дзве рукі _ нясуць праз далячынь вякі.

5) Маім пачуццям так _ як скроням _ я не дазволю пасівець.

Т3. 1) Ах, кроплі, кроплі дажджавыя, пад вамі я _ быццам расту.

2) Зіма маразамі зямлю закавала, паўсюдна снягі разаслала _ нібы дываны.

3) Звер плыў амаль _ як чалавек.

4) Снег-чараўнік, што за лесам ты зрабіў: нейлонам _ як нявест _ бярозкі ўкрыў.

5) У нас азёры _ як неба _ сінія.

Т4. 1) Ліст _ як далонню _ прыкрывае галінку тую, дзе прарос.

2) Русыя вусы дзядзькі звісалі абапал вострага падбародка зусім _ як вавёрчыны хвосцікі.

3) Сонца _ нібы растала ў кіпені хмар.

4) Тчэ жыццё гады _ нібы палотны.

5) Апошняе каханне _ як і першае _ лятункамі прыходзіць, снамі, вершамі.

Т5. 1) Ільны такія белыя, зусім _ як лебядзіны пух.

2) У нас хапае слоў такіх чысцюткіх, ядраных _ як ранне; яны выказваюць услых пяшчоту, ласку і каханне.

3) Зоры _ нібы абсыпалі неба.

4) А бусел паважна _ як пан_ пахаджвае па балоце.

5) Мова родная мая, ты неад’емная _ як лёс!

Т6. 1) Я выпешчу, выпушчу ў ранак вясновы _ як птушак _ душы запаветныя словы.

2) Дождж у першы летні дзень пайшоў зусім _ як восенню.

3) Начамі _ што яблыкі _ падаюць зоры.

4) Хлеб _ нібы сеў на паліцы і праз вітрыны нас кліча.

5) Жалуды быццам залатыя бочачкі ляжалі пад дубам.

Т7. 1) З бароў, дуброў, з крыніц, лугоў цячэ _ як ланцужок _ рака.

2) Снег _ што хмара _ сцелецца.

3) Час прабем амаль _ як імгненне.

4) На апошнім курсе _ як падмянілі Алега.

5) З берага вербы зайшлі па калені ў ваду і _ як франціхі _ глядзяцца ў люстэрка рачное.

Т8. 1) У мой няяркі свет ты _ як песня, як сонца _ ўвайшла.

2) Што сёння зробіш, тое заўтра _ як знойдзеш.

3) Агнямі праспект _ нібы зорамі _ іскрыцца.

4) Ля хаты стаяла дзяўчына з доўгімі светлымі валасамі, зусім _ як русалка.

5) На ўскраіне сяла _ нібы птах пахілы _ млын старэнькі выпрамляў пад вятрамі крылы.

Т9. 1) Сонца прыгравала зусім _ як летам.

2) Ах, восень, восень, ты пад сонцам неапісальнай пекнаты, ты раскідаеш _ як чырвонцы _ з кляноў барвовыя лісты.

3) Выйшаў блакітны _ як пралеска _ дзень і сыпнуў травой на зямлю.

4) Неба яснае, ціхае, я ім _ як сіняю хусцінкаю _ плечы любай ахіну.

5) Адна сасна зайшла ў такую высь, што на ёй серп месяца _ нібы павіс.

Т10. 1) Мова родная мая, ты неахопная _ як доля!

2) Мішу _ як аглушылі, паведаміўшы аб прыедзе Кацярыны.

3) Ёсць ночы ціхія, ёсць думкі _ як і ночы _ зусім-зусім ціхія.

4) Вецер _ быццам калыску _ жыта скрозь калыша.

5) Вада ў крынічцы чыстая, зусім _ як сляза.

Т1. 1. Раніцай лугі заўсёды высцілаў туман, па якім здавалася можна было бегчы.

2. Годнасці чалавека паэт ніколі не губляй.

3. Жарты прэч, бо відаць усур’ёз зацугляла зіма сваіх коней.

4. Мішаў погляд аднак не абяцаў нічога добрага.

5. Пан папрасіў прабачэння, што не можа больш заставацца, што ён мусіць ехаць па службе.

Т2. 1. Што было напісана ў анкеце, старшы лейтэнант не ведаў, але мабыць не самае лепшае.

2. Хоць дырэктар і ведаў, што шчыраму і праўдзіваму чалавеку жыць вельмі цяжка, аднак альтэрнатывы гэтаму не бачыў.

3. Сцяна дажджу і ветру прыціснула Таню да дзвярэй, і здавалася, што адчыніць іх немагчыма.

4. У Беларусі бульба як кажуць у народзе з’яўляецца другім хлебам.

5. Гэта ты дарагая ўчора клікала мяне за сяло слухаць гутарку зорак і траў?

Т3. 1. Каб лепш усё бачыць і чуць, мы з Цімохам нават узлезлі на яблыню.

2. Лявон таксама здавалася быў увесь захоплены працай.

3.Глядзі ўнучак, і ў цябе можа вырасці барада, а галава аблысець.

4. Шмат што ў паводзінах гэтага хлопца здавалася супярэчлівым.

5. Па-першае гэта лепшая ў свеце антонаўка, вялізная, жоўта-празрыстая. Па-другое я выгадаваў яе сам.

Т4. 1.Сцёпка адчуў, што дарога не такая ўжо лёгкая рэч, як  гэта яму здавалася дома.

2.  Адным словам было мне ад дзядулі і на арэхі, і на абаранкі.

3. Грыбоў было мала, пашанцавала натрапіць толькі на апенькі.

4. Выйсці з гэтага тупіка як мне здавалася было зусім немагчыма.

5. Веру вам каміны Хатыні, вас ні жах, ні агонь не скарыў.

Т5. 1.Рамонт аднак заняў доўгі час.

2. Матчына нявыцвілае слова даўжнікі мы вечныя твае.

3. Раскрыць душу і інтэлектуальнае багацце працавітага  народа можа толькі глыбокая і яркая паэзія, проза, драматургія.

4. Перакладчык мусіць імкнуцца да сэнсавай тоеснасці, а не да літаральнага падабенства радкоў.

5. На берагах пратокі відаць шматлікія месцы, дзе бабры вылазяць на бераг.

Т6. 1. Гісторыю роду Луцэвічаў як сведчаць архіўныя дакументы пачалася больш за дзвесце гадоў таму.

2. Першы снег падбяліў горад, і ён здавалася аж вуліцы рассунуў.

3. З узгорка відаць чорная вежа сярэдневяковага замка.

4. Сцяпан не пабыў дома нават тыдня, як яго зноў паслалі ў камандзіроўку.

5. Гуляйце, вейце снежныя вятры ад ранняй да вячэрняе зары.

Т7. 1.Мне здаецца, што няма больш прыгожых мясцін, чым у нашым азёрным краі.

2. Я напрыклад прынцыпова ніколі не крытыкую сваіх прыяцеляў.

3. Як ні цяжка дачушка, а душу беражы.

4. У гутарцы старшыня як кажуць браў ініцыятыву ў свае рукі.

5. Як тваё імя прыгажунька?

Т8. 1. Час здавалася спыніў свой ход, але першыя пробліскі святла напомнілі, што ўжо раніца.

2. Па ўсім было відаць, што сёння будзе дождж.

3. На жаль мы слаба ведаем гісторыю свайго роднага куточка.

4. Дзе ж вы хлопцы, дзяўчаты? Чаму над ракой на Купалле агні не запалены?

5. Па-над рэчкай у лузе квяцістым мы хадзілі таксама не раз.

Т9. 1. Мне здаецца: я ведаю, пра што бацька маліў неба ў тыя жахлівыя часы.

2. Быў той слаўны вечар, якія бываюць у пачатку жніўня, калі нават ноччу не адчуваеш яшчэ восеньскай стыні.

3. Трывожныя думкі аднак не пускалі.

4. Да пары кажуць людзі збан ваду носіць: вушка адарвецца – збан разаб’ецца.

5. Скажу я табе ўнучак, што народ заўжды трымаецца свайго кутка.

Т10. 1. Пануры лес здавалася драмаў на сонцы.

2. Калі вяртаешся з працяглай вясковай паездкі ў горад, усё здаецца табе тут інакшым, чым ты пакідаў.

3. Але бадай лепш за ўсё ў Ляўках восенню, калі звон кранутых золатам лясоў зліваецца з песняй жніва.

4. Пра шаблю дзед наогул не любіў успамінаць.

5. Вада ў возеры здавалася чорна-сіняй.

Т1. 1. Я прапанавала дзяўчыне кубачак духмянай кавы, але тая на здзіўленне адмовілася.

2. Ведай брат малодшы, што ў грудзях у людзей сэрцы цвёрдыя, быццам з камення.

3. Гэтыя мясціны відаць былі бацьку выдатна знаёмыя, бо мы адразу трапілі як у дзівосную казку.

4. Кветкі канюшыны здаваліся не такімі яркімі, як увесну.

5. Мне стала лягчэй ад пахвалы, аднак выгляду я не паказаў.

Т2. 1. Жыву я цяпер у сталіцы мой любы дружа.

2. Каля гэтага дрэўца мыш відаць шукала спажыву.

3. Былых буслоў нельга ўявіць без чалавечага жылля, а чорныя буслы наадварот не вядуцца там, дзе людзі.

4. Зімою частку лесу там якраз і стаяў дуб з гняздом чорных буслоў адвялі пад лесасеку.

5. Здавалася неверагодным убачыць чарапаху так далёка ад яе ўлюбёнага балота.

Т3. 1. Ліса як ёй здавалася выбрала вельмі ўдалае месца для нары.

2. Час сваім бязлітасным разцом нават змяняе абрысы гор.

3. Шафёр відаць не спяшаўся.

4. У полі праўда, у ім яшчэ ляжаў снег ужо чулася скорая вясна.

5. Вераб’і і ластаўкі выводзяцца па два можа нават па тры разы за лета.

Т4. 1. Я аднак не магу пагадзіцца з вашымі довадамі.

2. Купчастыя хмары куды вас вецер гоніць?

3. Адсюль відаць шырокі разліў ракі, бязмежныя лугі і палі на тым беразе.

4. Мабыць з паўгадзіны мы вывучалі адзін аднаго.

5. Думаю, што вы маеце рацыю. Аднак я хачу спачатку праверыць сваю версію.

Т5. 1. Да загадчыка аддзела Мартынюк заходзіў як кажуць без стуку, бо загадчык – вучань яго.

2. Хутка мне стала вядома і імя дзяўчыны – Стася.

3. Мусіць не было ў школе такой справы, у якой не хацелася б удзельнічаць.

4. Чорная кашуля з белымі гузікамі здавалася вось-вось разапнецца на шырачэнных плячах.

5. Пра Уладзіслава Сыракомлю беларускі чытач трэба сказаць ведае няшмат.

Т6. 1. Здавалася зіма не збіраецца адступаць

2. Занімай Беларусь маладая мая свой пачэсны пасад між народамі.

3.Відаць дарога была непадалёк адсюль.

4. Дзед можа не тое што гадзінамі, а днямі расказваў пра паляўнічыя і рыбацкія байкі.

5. Знаўцы скарбаў і сівой даўніны таямніцы вякоў адкрываеце вы.

Т1. 1) Надвор’е аднак не змяніла планаў Сашы.

2) Пад вярбой днём быў пастаянны халадок, таму відаць сюды любілі хадзіць палуднаваць і адпачываць жнеі.

3) Шум хуткай вады запаўняў усё навокал, нават глушыў ціньканне птушак.

4) Сонца не ўзышло, а менавіта выйшла з-за хмары шырокімі косамі.

5) Маладая тоненькая ліпка, што мабыць нядаўна выкінула да сонца лічаныя лісточкі, у сваёй безабароннай адвазе здавалася госцяй з іншага свету.

Т2. 1) Старая, разгалістая, шырокая нават уверсе груша цвіла вясной густым белым цветам.

2) Пагодлівых дзён і начэй аднак было больш, чым дажджлівых .

3) Вучыцца трэба бязмерна шчырай любві да роднай зямлі, да беларускага народа, яго неўміручых духоўных скарбаў, без чаго ў гэтым я цвёрда перакананы забараняецца пераступаць парог у храм мастацтва.

4) Бяздоннай кадушкі кажуць вадою не запоўніш.

5) “Калі вы напісалі свой першы верш?” – гэта відаць самае распаўсюджанае пытанне, якое чытачы задаюць на сустрэчах з паэтамі.

Т3.  1) Пачаў Алесь сваё выступленне здалёк як кажуць ад Адама, гаварыў агульнымі фразамі, устаўляючы шмат незразумелых слоў.

2) Хоць парыла цэлы дзень, дажджу аднак не было.

3) Пётр Міхайлавіч так звалі майго новага знаёмага на працягу многіх гадоў быў выкладчыкам.

4) Менавіта ўчарашні дзень дае пачатак кожнаму новаму дню.

5) Блізкая восень у лесе адчувалася аднак не на жоўтым лісці, а па своеасаблівым грыбным паху.

Т4.  1) Хоць у кватэры ўсё было па-ранейшаму, Саша аднак адчула непрыемную пустату.

2) Упускаем у сэрца зіму і на жаль не можам ужо без зімы.

3) Больш вольна адчуваў сябе Вадзім менавіта у дарозе, асабліва сярод шырокага поля, калі добра думаць, успамінаць.

4) Вялікія, румяныя, адно ў адно яблыкі былі аднак кіслыя.

5) Пад клёнам была нават лапінка зямлі, куды нават летам не пранікала сонца.

Т5. 1) З’явы прыроды для мяне цікавейшыя нават за некаторыя кнігі.

2) Хай там нейкім прарокам, празорцам свет ніколі без іх не бывае ясна загадзя ўсё, але толькі не тым, хто нялёгкіх адказаў шукае.

3) Як хутка ўс аднак мінае і становіцца гісторыяй!

4) Жураўля я не злавіў на жаль у небе, а сініцу выпусціў з рукі.

5) Нататкі безумоўна хаатычныя, але з іх Ягор быў у гэтым упэўнены некалі ўдасца скласці сваю табліцу жыццёвых элементаў.

Т6. 1) Лісіца відаць мышкавала, бо бегла неяк бокам, распушыўшы хвост і нізка прыгнуўшы галаву.

2) Якая немарач Саша пераняла гэтае слова ў вяскоўцаў каторую ўжо ноч!

3) Мы частавалі вавёрачку семечкамі, яна аднак прасіла арэшкаў.

4) Увесь час налятаў вецер, сыпаў снегам у твар і здавалася намагаўся насыпаць яго за каўнер.

5) Я дзякую сябрам за дружбу інакшых не хачу сяброў, зямлі – за хлеб, лясы і ружы, сям’і – за чуласць і любоў.

Т1. 1) Гераіня паэмы засталася сіратой, але душа яе ў гэтым галоўная ідэя твора не ачарсцвела.

2) Я помню часіны і вас, грыбныя баравіны.

3) Вулей пацямнеў ад часу, рассохся, патрэскаўся, у ім мабыць даўно перавяліся пчолы.

4) Вёска здавалася жыла звычайным, будзённым жыццём.

5) Здавалася дзеду, што гэта весць усхвалюю людзей.

Т2. 1) Мая карта рэк а на ёй пазначаны толькі даўжэйшыя за пяць кіламетраў рэкі ўся пранізаны сінімі жылкамі.

2) Не будзі матуля дачок закаханых, не трывож іх сноў.

3) Садзілі нас на лавы такой чысціні, што нам здавалася: яны толькі-толькі з –пад рук сталяра.

4) З вачэй дзяўчыні здавалася струменілася дабрыня і спакой.

5) Душой паэта мабыць кіруе ўразлівае дзяцінства.

Т31. 1) Прохар мусіць пагадзіцца са сваімі сябрамі.

2) Мусіць такіх шчырых і добрых вачанят я больш не сустракаў.

3) На маладым сене здавалася не ляжыш, а плывеш па нейкіх духмяных хвалях.

4) У верасні дарэчы, таму і займеў сваю паэтычную назву першы месяц восені зацвітаюць верасы.

5) Закукуй зязюля на ўвесь гай, каб зямля вяну сваю адчула.

Т4. 1) На шчасце дабрата людская не праходзіць, а застаецца на вякі.

2) Ад першай чытанкі і вершаў Якуба Коласа спачатку тата сам чытаў іх мне, пасля вучыў чытаць мяне мы паступова пераходзілі да больш складаных твораў.

3) Падары падкову мне на шчасце.

4) На усёй гэтай прагажосцю здаецца звінела нячутная песня.

5) Я Радзіма шчыра веру што ў цябе шчаслівы лёс.

Т5. 1) Тата спыняў мяне, калі ў юнацтве гэтаму ўзросту нярэдка ўдасціва самаўпўненасць я нечым выхваляўся ці перабольшваў свае магчымасці.

2) Хата помніцца ў бабулі была вялікая.

3) Умееш братка гатаваць, ды не ўмееш падаваць.

4) З узгорка добра відаць уся вёска.

5) Лес сумную песню спявае, ён тужыць відаць па вясне.

Т6. 1) Пах медуніцы кветка зацвітае ранняй вяной насычае наваколле пяшчотай, духмянасцю.

2) Мілы мы зналі кахання палын.

3) Мусіць заўтра крануся ў дарогу.

4) Каб дасягнуь хаця б адноснай душэўнай раўнавагі, Васіль мусіць разбірацца ў сваіх пачуццях.

5) Адабраць у тутэйшых людзей лес мабыць тое ж самае, што адабраць жыццё.

Т7. 1) Гэты цяжар не стамляў маці, а здаецца прыбаўляў ёй сілы.

2) Я назіраю за турлачкамі так у нас называюць дзікіх галубоў і ціхенька сам сабе смяяўся.

3) Як пачуеш татка мой галасочак, засцілай стол абрусам.

4) Шчыра кажучы ў мяне няма ніякай падставы скардзіцца на яго.

5) Дзесяць гадоў мінула, а мне здаецца, што зусім нядаўна я сышла з цягніка на гэты паўстанку.

Т8. 1) Высокіх дрэў паблізу няма і сасна відаць здалёк.

2) Сваты пакруціліся я ў гэты дзень паехала ў горад і, паціснуўшы плячыма, павярнулі дахаты.

3) Відаць мне доляю наканавана з табою сутракацца толькі ў сне.

4) У самае разводдзе, калі ад вёскі і да вёскі можна было здавалася дабрацца толькі на лодцы, у школе аб’ўляўлялі канікулы.

5) Ты браце тут заўсёды свой, бо помніш снегу пах і пах праталін.

Т9. 1) Кветкі здаецца ажно крычаць пра сваё харство.

2) Кожны беларускі пісьменнік а іх нямала адпачывалі ў Каралішчавічах здаваўся мне звышмагутным чараўніком.

3) Дзень затрымайся хоць крышку, не аддаляйся так раптоўна ад мяне.

4) На змярканні вада ў Дняпры здаецца малочнай.

5) Мусіць нідзе так хораша я не адчуваў сябе, як у роднай вёсцы.

Т10. 1) Здаецца проста на вачах вырас новы мікрараён.

2) Лепеў прамаўчаць, чым сказаць штосьці выпадковае, што можа апячы душу.

3) Можа гадзіну мужчыны безвынікова сачылі за паплаўкамі.

4) Кут мой родны, кут прыгожы да цябе я зноў прыйшоў.

5) Аб багуновага паху людзі пра гэта ведаюць здаўна можа закружыцца галава.

Т1.1) Надвор’е аднак не змяніла планаў Сашы.

2) Пад вярбой днём быў пастаянны халадок, таму відаць сюды любілі хадзіць палуднаваць і адпачываць жнеі.

3) Шум хуткай вады запаўняў усё навокал, нават глушыў ціньканне птушак.

4) Сонца не ўзышло, а менавіта выйшла з-за хмары шырокімі косамі.

5) Маладая тоненькая ліпка, што мабыць нядаўна выкінула да сонца лічаныя лісточкі, у сваёй безабароннай адвазе здавалася госцяй з іншага свету.

Т2.1) Старая, разгалістая, шырокая нават уверсе груша цвіла вясной густым белым цветам.

2) Пагодлівых дзён і начэй аднак было больш, чым дажджлівых .

3) Вучыцца трэба бязмерна шчырай любві да роднай зямлі, да беларускага народа, яго неўміручых духоўных скарбаў, без чаго ў гэтым я цвёрда перакананы забараняецца пераступаць парог у храм мастацтва.

4) Бяздоннай кадушкі кажуць вадою не запоўніш.

5) “Калівы напісалі свой першы верш?” – гэта відаць самае распаўсюджанае пытанне, якое чытачы задаюць на сустрэчах з паэтамі.

Т3.

1) Пачаў Алесь сваё выступленне здалёк як кажуць ад Адама, гаварыў агульнымі фразамі, устаўляючы шмат незразумелых слоў.

2) Хоць парыла цэлы дзень, дажджу аднак не было.

3) Пётр Міхайлавіч так звалі майго новага знаёмага на працягу многіх гадоў быў выкладчыкам.

4) Менавіта ўчарашні дзень дае пачатак кожнаму новаму дню.

5) Блізкая восень у лесе адчувалася аднак не на жоўтым лісці, а па своеасаблівым грыбным паху.

Т4.

1) Хоць у кватэры ўсё было па-ранейшаму, Саша аднак адчула непрыемную пустату.

2) Упускаем у сэрца зіму і на жаль не можам ужо без зімы.

3) Больш вольна адчуваў сябе Вадзім менавіта у дарозе, асабліва сярод шырокага поля, калі добра думаць, успамінаць.

4) Вялікія, румяныя, адно ў адно яблыкі былі аднак кіслыя.

5) Пад клёнам была нават лапінка зямлі, куды нават летам не пранікала сонца.

Т5.

1) З’явы прыроды для мяне цікавейшыя нават за некаторыя кнігі.

2) Хай там нейкім прарокам, празорцам свет ніколі без іх не бывае ясна загадзя ўсё, але толькі не тым, хто нялёгкіх адказаў шукае.

3) Як хутка ўс аднак мінае і становіцца гісторыяй!

4) Жураўля я не злавіў на жаль у небе, а сініцу выпусціў з рукі.

5) Нататкі безумоўна хаатычныя, але з іх Ягор быў у гэтым упэўнены некалі ўдасца скласці сваю табліцу жыццёвых элементаў.

Т6.

1) Лісіца відаць мышкавала, бо бегла неяк бокам, распушыўшы хвост і нізка прыгнуўшы галаву.

2) Якая немарач Саша пераняла гэтае слова ў вяскоўцаў каторую ўжо ноч!

3) Мы частавалі вавёрачку семечкамі, яна аднак прасіла арэшкаў.

4) Увесь час налятаў вецер, сыпаў снегам у твар і здавалася намагаўся насыпаць яго за каўнер.

5) Я дзякую сябрам за дружбу інакшых не хачу сяброў, зямлі – за хлеб, лясы і ружы, сям’і – за чуласць і любоў.

Т1 1. Стася вабіла своеасаблівая гармонія сялянскіх песень ___ і яны пазней сталі зернем яго оперы “Галька”.

2. Пад вечар спыняе звон неабдымная шырыня летняга дня ___ і кладзецца на зямлю цішыня.

3. Яшчэ дзён колькі ____ і май уступіць у свае правы.

4. Налятаў віхор з навальніцаю ___ ды не гнуўся дуб перад бураю.

5. Колькі хараства ____ і колькі мудрага задумення!

Т2. 1. Ці мала на свеце цудоўных мясцін __ ці мала добрых і шчырых людзей!

2. Цёпла ___ і ўтульна.

3. У нізінах мякка закучаравілася трава __ і пракінуліся залатыя вочкі кураслепу.

4. Згарэлі дровы ____ а вуголле яшчэ захоўвала агонь.

5. Момант ___ і Сцёпкава постаць знікла з вачэй.

Т3. 1. Па самай зямлі поўзалі мурашачкі __ і былі яны занадта заняты сваёю працаю.

2. У таку стаяў прыцемак ___ і пахла саломай, пылам.

3. Не нагуляўся чэрвень у кветках ___ ды ўспыхнуў ліпамі ліпень.

4. Як весела ўваходзіць у зімовы сон клён _ і як незвычайна, з норавам – асіна!

5. Задрэмлеш часам на хвіліну _____ і галубы залапочуць у сне.

Т4. 1. То салавей засвішча ўдала __ то тэнарам зальецца шпак.

2. Вузкая хмарка налівалася чырванню __ а высокае воблака ўсё больш святлела.

3. У апошнія дні ўсё мацней прыгравала сонца __ і павявала душнаватым водарам бярозавага лісця.

4. Увайшоў добры госць ___ і ў хаце пашана.

5. Як светла __ і як ўтульна!

Т5. 1. Дзе ён толькі не быў __ і чаго не бачыў!

2. У канцы жніўня ночы былі ўжо даволі халаднаватыя __ і ў палісадніках прыемна пахлі хрызантэмы.

3. Глыбокая ноч __ ды Івану не спіцца.

4. Сонца ў нашых прадзедаў назвалася Дажджбогам _ і лічылася яно богам ураджаю, святла, дабра і цяпла.

5. Ледзь вясна дыхнула _ і прачнулася лясное царства.

Т6. Чарнічнік аблёг на зямлю ад ягад __ а на палянках чырвонымі вочкамі гарэлі суніцы, прасіліся самі ў рот.

2. Сам ад сябе не пабяжыш упрочкі __ і сябе самога цяжка перагнаць.

3. У рэдкім лесе сосны разрастаюцца букетамі __ і ядловец, як кіпарыс, стройны.

4. Вочы сінія __ ды золата каса.

5. Момант _ і Марына аказалася каля веснічак.

Т7. 1. Жаўтком міргне нядрэмны святлафор __ і я спыню сваё таксі.

2. Пад напорам буры рыпелі кроквы __ і глуха стагналі сцены.

3. Беларуская зямліца мяне ўзгадавала ___ а маці на мове беларускай песні мне спявала.

4. Чалавецтва прайшло вялікі шлях _ і гэты шлях нас вучыць мудрасці.

5. Сяло __ і бацькава хата.

Т8. 1. Хто вы _ і што вам трэба?

2. Увесь свет не схопіш вокам __ дык я вока і не віню.

3. Вось адгарэла восень залаціста-чырвонымі барвамі __ і абляцела жоўта-бурае лісце асін, бяроз, клёнаў.

4. Не ўтрымаеш у руках __ і разаб’юцца аб зямлю ландышы-званочкі.

5. Вышэй у неба цягнецца дрэва __ карані глыбей ідуць у зямлю.

Т9. 1. Усе мы трошачкі артысты __ і роля ў кожнага свая.

2. Марознай зорнай ноччу на шашы то прасунуцца ціхія сані __ то прамчыцца машына.

3. Самотным дрэвам сняцца май і радасць _ а мне – май забытае святло.

4. У творчасці яшчэ ніхто не падняўся __ і ніхто не падымецца вышэй за народ.

5. Колькі розуму __ і колькі мудрасці.

Т10. 1. Няскошаны поплаў __ і гнёзды палёвак.

2. Здараецца, да ніткі дождж прамочыць __ ці высеча няшчадна жорсткі град.

3. Няспынна, магутна ідзе наперад жыццё __ і няспынна, чароўна мяняецца воблік роднага краю.

4. Сонца зайшло __ аднак над горадам яшчэ не патухлі яго апошнія водбліскі.

5. Нап’ешся з карца сцюдзёнай вады __ і запахне бярозавым сокам.

Т1. 1. Гляджу, як круцяцца сняжынкі __ і слухаю, як шумяць дрэвы.

2. Непрыемны халадок, хоць __ і была спякота, прабег па спіне.

3. Хвіліна затрымкі __ і машына імчыцца далей.

4. Прайшоў невялічкі дожджык __ ды гарачае сонца хутка ўсё высушыла, абагрэла.

5. Спачатку сакаляня лётала толькі каля хаты __ але з кожным днём падарожжы яго рабіліся ўсё больш і больш далёкія і працяглыя.

Т2. 1. Зялёныя парасткі павыбіваліся ўжо скрозь сухія леташнія лісцікі __ і прынадныя пахі разлівала ў паветры маладая чаромха.

2. Стаяла глыбокая ноч __ і цішыня навокал была жудасная..

3. Тут жылі мае бацькі __ і я нарадзіўся.

4. А выберашся з туману __ і цёплае, ласкавае паветра зноў прыемна дыхае навокал.

5. Дзе-нідзе ў гародчыках з’яўляліся веснавыя кветкі __ і зацвітаў бэз.

Т3. 1. Здзіўляе цудам разнастайным навука наша ў добры час __ і незвычайнае звычайным здаецца многім сярод нас.

2. Высока ззяе ў ясным, бязвоблачным небе яркае сонца __ а пад яго пякучымі промнямі млее зямля.

3. Ляніва шэпчуцца чароты _ ды ледзь калышацца лазняк __ і нейкай ціхаю пяшчотай шуміць задумлівы сасняк.

4. У канцы ліпеня прайшлі шчодрыя дажджы __ а потым зноў наладзілася надвор’е.

5. Крыштальнай квеценню заружавелі далі __ і ціхі ветрык кволы пах прынёс.

Т4. 1. Як даўней, звініць на клёнах лісце __ і дзяды малоцяць, як калісьці.

2. Аднойчы ў бязветраны сонечны дзень аднекуль вынырнула хмарка __ і пайшоў ціхі цёплы дожджык.

3. Шэры змрок паступова разыходзіўся __ і ўжо добра віднеліся ствалы бяроз.

4. Нізкае сонца халоднай чырванню залівала снежнае наваколле __ а з комінаў хат віліся ступкі рудога дыму.

5. З такога парастка вырастаюць дубы-волаты. Пройдзе колькі часу __ і ўзнімуцца, узнясуцца над зямлёй, над шырокімі дрэвамі...

Т1. 1. Кідаюць зоры срэбра ў крыніцы _ а я лаўлю яго сваёй рукой.

2. Гады прайшлі _ ды я ўсё помню твой першы крок.

3. У небе зоркі міргаюць, гараць _ і ззяе яскравага месяца круг.

4. Колькі птахаў пявучых у родных лясах _ і колькі нот непаўторных у іх галасах!

5. Яшчэ пару рыўкоў _ і сініца ў руцэ.

Т2. 1. Лёгкае пяро _ ды на страху не закінеш.

2.  У цішы часта і звонка падалі кроплі бярозавіку ў бляшаны бачок _ ды ледзь чутна шапацела голле.

3. Гаворыць і ветрык ласкавы _ і птушкі гавораць, і травы.

4. Як далёка заляцела наша родная песня _ і як прыйшлася яна многім даспадобы!

5. Ёй толькі слова сказаць _ і ў сэрцы юначым успыхне агонь.

Т3. 1. Хай свята дружбы лепшым будзе _ і векам дружбы наш завецца век!

2. Ты валошкі заўсёды любіла _ а я заўсёды любіў сон-траву.

3. Бабры майструюць свае норкі _ і звонка цокаюць вавёркі, падлічваючы арэхі.

4. Тут, каля крыніцы, калісьці была капліца _ і штогод спраўляўся кірмаш.

5. Дзве-тры хвіліны _ і самалёт знікне ў сіняве.

Т4. 1. Яшчэ хвіліна _ і парог хаты пераступіць той, каго так чакае Лена.

2. Колькі ж рэчцы пятляць _ і кружыць колькі ёй па жаданні прыроды?

3. Асеннімі днямі чырванее рабіна _ ды просяцца з купіны ў рот журавіны.

4. Мы трапілі ў бярэзнік _ і ён, паварочваючыся перад намі, выхваляўся і паказваў свае ўборы.

5. Ты любіла маўкліва ўсміхацца _ а я табе спавядацца любіў.

Т5. 1. Які прастор для думкі чалавечай _ і які размах для працавітых рук!

2. Хутка ўжо зоркі зірнуць сіняватыя_ і месяц пакрые палі палатном.

3. Вясна красавік свой знаходзіць _ а людзі – праменьчык надзей.

4. Яшчэ некалькі дзён _ і знікнуць апошнія плямы снегу.

5. Грымяць святочныя салюты _ ды феерверкі зырка рассыпаюцца.

Т6. 1. Да шыбы цягнулася тоненькая галінка акацыі _ і адзін малады лісток дамагаўся дакрануцца да шкла.

2. Знойдзеш пяць-шэсць ёмістых баравікоў _ і палавіна кошыка.

3. Няхай для нас па нашым жа раскладзе свеціць сонца _ і шумяць дажджы!

4. І сыны адказ трымалі перад бацькам родным _ а стараўся кожны х іх быць свайго бацькі годным.

5. Колькі працы чалавека _ і колькі клопату, турбот!

Т7. 1. Бярозы купкай сышліся ў жыце _ і да іх паволі плыло-апускалася сонца.

2. Ёсць слёзы радасці і гора _ але і прытворства слёзы ёсць.

3. Пройдзе пару дзён _ і дуб распусціць сваё лісце.

4. Колькі ў Надзеі душэўных сіл _ і колькі любові да музыкі!

5. Без працы цяжка рукі насіць _ і адпачынак не ў радасць.

Т8. 1. Адкуль прыйшоў гэты чалавек _ і хто ён такі?

2. Бліскучаю сталёваю стужкаю ззяе Прыпяць _ і толькі ў глыбокіх чорных бухтах яе плёскаюцца самы, узнімаючы срэбныя кругі.

3. Вясной светлы сок прарывае бяросту _ і рэкі сплаўляюць у мора свой панцыр.

4. Алесь бяжыць за шапкай _ а вецер з ёй уцякае.

5. Тыдзень-другі _ і знікне апошні след зімы.

Т9. 1. Часта сняцца начлежнікам кастры да ўсходу _ і сады ў цвіценні – садаводу.

2. А зашуміць прыбой _ і песня пра мора адразу ўспомніцца.

3. Што ж ты, ночка ясная, маўчыш _ і каго ты выглядваеш?

4. Ёсць у  верша сінонім – песня _ а ў вершатворца сінонім – пясняр.

5. Спіць вёска нарачанская пад месяца дугой _ і зоры сыплюцца, як залацісты рой.

Т10. 1. Старасць не радасць _ а маладосць не на век.

2. Ноччу замерзла зямля _ і выпаў снег.

3. Песня птушак галасіста весяліць луг і лес зялёны _ ды сонца, яснае, агністае, шле ласку дзіўную з нябёс.

4. Возьмеш кнігу ў рукі _ і апячэ цябе радасцю і болем, непагасным полымем чалавечых лёсаў.

5. Чаму такі пустынны бераг _ і такая сонная рака?

Т1. 1) Прыйшлі глыбокія туманы _ ды вось-вось сцюжы загудуць.

2) Ва ўсіх шчасце на твары вясёлкай гуляе _ і ўсіх нас яно заахвочвае да працы.

3) У людзей, як і ў прыродзе, бывае цёплы халадок _ і бывае халоднае цяпло.

4) Мы слухаем маўклівае міжзор’е _ а блізка мы не можам зразумець.

5) Чые гэта мудрыя словы _ і чыя гэта светлая музыка?

Т2. 1) Якая сёння ноч _ і як сняжок злятае галубіны!

2) Па яблыку выспелі зоры _ ды падаюць з неба, як з дрэў, яны.

3) Ужо недзе сініца цінькае _ і салавей канцэрт пачаў.

4) Гуляюць дзеці ля возера _ а неба з сонцам – у вадзе.

5) У кожнага зока свая _ і ў кожнага свая доля.

Т3. 1) Амур – найвыдатнейшы стралок _ і закаханых ён верны друг.

2) Зноў забомкалі сонна чмялі _ і запахла аерам ды хлебам.

3) Даспяваюць антонаўкі _ ды за стагамі сейм бусліны збіраецца восеньскай раніцай.

4) Сціх лістападу каляровы дождж _ а праз імгненне снег зямлю атуліць.

5) Але куды ты, думка-непаседа, ляціш _ і ты, душа адкрытая мая, куды?

Т4. 1) Няхай бы мова была дадзена каменю _ і трава з расінкай маглі гаварыць.

2) Мама, сею не жыта я, сею не лён _ а з лёну і жыта я словы складаю.

3) Коль ж яшчэ разоў адлятаць птушкам у вырай _ і колькі ім вяртацца дамоў у свой час?

4) Мыюць бераг блакітныя хвалі _ і шапоча высокі аер.

5) Без аглядкі верыў я сябрам _ ды ў сябрах я не памыліўся.

Т5. 1) Зноў спакоем запоўнены вечар _ і матуля са мной у цішы.

2) Хто падарыў мне самы светлы сон _ і чаму мне так марыцца светла?

3) Кружылі ластаўкі высока _ ды дождж пайшоў насуперак прыкмеце.

4) Стаю на ростанях былых _ а з паднябесся самотным жаўранкам звініць і плача май.

5) Нас маладосць адорвае каханнем _ і каханне нас вяртае ў маладосць.

Т6. 1) На вуліцы снежань _ а восень скарыцца не хоча.

2) Добры чарпак з рэшата _ ды толькі з яго не піццё.

3) Вочы жаночыя свецяць усюды так мудра і добра _ і ўсе сялянкі на свеце на маці маю падобны.

4) Няхай сонца загляне ў нашу хату _ і маладзік засвеціць нам ярчэй.

5) Колькі вышынь безыменных _ і колькі на іх вяршынях паўшых!

Т7. 1) А дзе ж праз мора кладка _ і дзе яна праз акіян?

2) Свой колас схіліўшы, спяць нівы бязмежныя _ ды ледзь чутна шумяць саснякі прыбярэжныя.

3) Я дараваць навучыўся ворагу _ і любіць навучыўся я бліжняга.

4) Зноў Нарач мые сінія шаўкі _ і п’юць з Дняпра паўдзённыя вясёлкі.

5) Смела шастаюць вавёркі, цягнуць познія грыбы _ а пад кустом ажыны горкай вожык фыркае рабы.

Т8. 1) З добрых зярнят – каласы _ а з рачулак – рэкі.

2) Да шыбы цягнулася тоненькая галінка акацыі _ і адзін малады лісток дамагаўся дакрануцца да шкла.

3) Зноў раніцай будзе серабрыцца рэчка _ і качкі на хвалі будуць весці сваіх качанят калыхаць.

4) Ціха, пуста ў палях _ ды на змярканні журбой жураўлінай Млечны гайдаецца Шлях.

5) Колькі ранняў яшчэ збяру я _ і колькі вёрстаў я паспею змагчы?

Т9. 1) Цвіў лён _ ды жаўцела дзе-нідзе свірэпка.

2) Вясной светлы сок прарывае бяросту _ і рэкі сплаўляюць у мора свой панцыр.

3) Душа шукае слова _ а слова ў песн перайшло.

4) Аблачыны сцелюцца пярынай _ і туман ахінуў паплавы.

5) Колькі было ў нас доўгіх сустрэч _ і колькі ў захапленні было шчырых размоў!

Т10. 1) Што за песня начуе ў жыце _ і куды яна зранку ўцякае?

2) У сцюжу нечай ласкай ты можаш быць сагрэты _ а ў спёку можа жыгануць цябе нечая зіма.

3) Адно тваё слова ўміг акрыліла _ ды крылы абсекла другое.

4) У зялёных шубках стаяць дрэвы _ і месяц запрашае салаўя на ўрокі спеваў.

5) У кожнай беларускай вёсцы ёсць што паглядзець _ і ёсць што паслухаць

Т1. 1. Марусаў выйшаў са сталовай і звярнуўшы ў вузкую вулачку пайшоў ёю ўніз.

2. На загарэлым, спаласаваным маршчынамі творы блукала цёплая, як чэрвеньскі дзень, усмешка.

3. Сонцу карцела спусціцца туды, дзе ўнізе дыхала халадком балота ўсеянае багуном і журавіннікам.

4. Воўк авечку бярэ не выбіраючы.

5. Зімой рэкі Заходняй Еўропы за выключэннем Одэра і Віслы амаль не пакрываюцца лёдам.

Т2. 1. Міхал ідзе туды, на поле, дзе Нёман выгнуўшыся дужкай абводзіць лес прыгожай стужкай.

2. Забываючыся на паплавок, Уладзіслаў мог доўга слухаць, як на ахінутым туманам беразе ранняя санліва лічыць нечыя гады.

3. Сонечныя промні праз зялёны альшэўнік лашчылі зямлю мокрую ад учарашняга ліўня.

4. Розуму не прыдбаеш гуляючы.

5. Ці ж яму гарэзе ўсядзець на месцы?

Т3. 1. Ігнат маўчаў зубы сцяўшы.

2. Да абеду было цэлыя дзве гадзіны, і Ляўшун прынёсшы лыжы надумаўся крыху пахадзіць па лесе.

3. Міцька звярнуў каня з дарогі ў лагчыну сівую ад расы і ніцага туману.

4. Іван чакаў, пакуль ячмень жывое золата зямлі пальецца з бункера ў кузаў.

5. Нейкі час мы нічога не бачылі каля сябе апроч цьмяна-снежнага поля.

Т4.1. Святло быццам бы нараджалася ў самой хаце і не змяшчаючыся там белымі слупамі стаяла ў вокнах.

2. Безліччу зорак-і скрынак пералівалася на сонцы гладкая, ледзь-ледзь зацярушаная макраватым снегам крыга.

3. Увесь месяц за выключэннем сямі-васьмі дзён ішлі халодныя дажджы.

4. Міця самы старэйшы сын нарадзіўся яшчэ на дзедавай сялібе.

5. Нумар кватэры Марыя запомніла і не запісаўшы яго.

Т5.1. У палісадніках пазвешвалі галовы пабітыя дажджом і раннімі прымаразкамі вяргіні.

2. Бабка Алена не зважаючы на свае семдзесят была ў руху, у клопатах, уся ў заўтрашнім дні.

3. Галубы абляцелі вакол дома і памкнуліся на вышкі, дзе была галубятня, але спуджаныя свістам зноў узвіліся ўгару.

4. Косця пайшоў на працу не паснедаўшы.

5. Станіслава акрамя бальных танцаў больш нічым не захаплялася.

Т6. 1. Дарога зусім не замерзла, толькі запарушаная снегам застыла, бы студзень.

2. Пан падлоўчы хадзіў перавальваючыся.

3. На маім акне для вавёркі насыпана горачка сланечнікавых лузганцаў, ляжаў драбок цукру і знарок засушаны пернік.

4. Сцежка караткаватая, не больш як на паўкіламетра бегла ад рэчкі пад серабрыстыя купчастыя вербы.

5. Алена ехала дадому хвалюючыся.

Т7. 1. Піліп замест адказу толькі рукамі развёў.

2. Беркут ці горны арол зранку насіўся ў паветры.

3. Пасля бяссоннай ночы і не еўшы працаваць было цяжка.

4. Зранку хмары ўсё яшчэ цёмныя ішлі з мора на горы.

5. Кацер узняўшы над ціхай вадою гордыя грудзі памчаў нас.

Т1. 1. Урачыстыя і высокія зоры ціха глядзяць, узіраюцца.

2. Цудоўны бор сасна ў сасну абступаў невялікую паляну.

3. На сяле праспявалі апошнія пеўні вешчуны блізкай зары і новага дня.

4. Лес тут стаяў чысты і высокі.

5. На голых дрэвах замест лісця паклалі шэрань маразы.

Т9.1. Вада гадамі падточвае жоўтыя пласты пяску, які абсоўваецца здрадліва агольваючы карэнне самых смелых соснаў.

2. Цётка Антону была замет маці.

3. Гудуць вячэрняй парой дубы старыя бандурысты.

4. Дрэвы насцярожана драмалі, гледзячы праз сон у празрыстую ваду пакрытую лёгкім вэлюмам туману.

5. Сяджу на ніжняй палубе, стуліўшыся каля акна, і стомлены трыма суткамі турысцкай бегатні акунаюся ў лёгкую, салодкую дрымоту.

Т10. 1. Адрыян схлусіў не міргнуўшы вокам.

2. Увесь дзень і цалюткую ноч дождж ліў як з вядра.

3. Няхай сустрэнуць буры і нягоды, дажджы і грымоты, але на Сорак пакутнікаў ці інакш – на Саракі жураўлі будуць.

4. Поўныя і тугія каласы важка пагойдваюцца пад гарачым павевам ветру пругка выгінаючы спелыя сцябліны.

5. З рыльца адсунутага на прыпечак чайніка струменьчыкам пыхкала пара.

Т1. 1. Лясная рачулка халодная, празрыстая несла сваю ваду ў вялікае возера.

2. Зрэдку нам сустракаліся нізкарослыя дубкі, кучаравілася шыпшына расшытая аранжавымі ягадамі.

3. У горадзе Сцяпана асабліва не ведалі за выключэннем хіба чыгуначнага вузла.

4. Раман падпісаўся пад паперамі не спяшаючыся.

5. Нумар тэлефона я запамінаю і не запісваючы.

Т2. 1. Анюта ішла з лесу ног пад сабою не чуючы.

2. Ад сажалкі да дома вяла выкладзеная плітамі сцежка.

3. Замест адказу Раўбіч хрумснуў вялікім пергаментам, раскручваючы яго на стале.

4. Я ў сінім палоне вачэй поўных сонца.

5. Дразды пераймаючы салаўіныя пералівы сустракалі раніцу адмысловым перасвістам.

Т3.  1. Раптам самалёт, у якім ляцелі мы нядаўнія студэнты, быццам дакрануўся крылом да воблака.

2. Стоячы ў глыбокім снезе на прасветленым полі адчуваеш сябе, як на зямлі першароднай.

3. Усё сваё жыццё жаўна ці чорны дзяцел праводзіць на ствалах дрэў і ў дупле.

4. Барыс маўчаў як мыла з’еўшы.

5. Акрамя індывідуальных заплываў у чэрвені іншых спаборніцтваў не праводзілася.

Т4. 1. Асветленыя бяссоннымі ліхтарамі горада блішчыць гранітнай чырванню абеліск на брацкай магіле воінаў і партызан.

2. З густой імглы празрыста падрумяненай усходам сонца на мяне пазірала казуля.

3. Пафарбаваныя марозам заснулі ціхія бярозы ўночы пад акном.

4. Звычайна Зоя адпраўлялася ў школу не снедаючы.

5. У кожнага чалавека нават самага смелага ёсць пачуццё страху.

Т5. 1. Амаль на голым пяску прысыпаным ігліцай расце шырокі малінавы куст.

2. На галіне хвоі трымаючы ў лапах шышку прытоена сядзела вавёрка.

3. Ранены ішоў хістаючыся.

4. У траве асабліва на былых вогнішчах нарасло шмат сунічніку.

5. За высокай драцяной агароджай жыў выгадаваны чалавекам воўк.

Т6. 1. Ідучы па зыбучым беразе Іван цягнуў лодку наперад.

2. Выбраліся мы ў дарогу на ноч гледзячы.

3. На хвоі прылеплена да ствала гняздо драздоў з леташняй сухой травы аздобленае з бакоў сівым мохам.

4. На пагорках акрамя чэзлых невысокіх хвоек нічога не расце.

5. Падымаючыся ў вышыню жаўранкі звонкімі песнямі віталі сонца.

Т1. 1. Я не чытаю лежачы.

2. Гамонку з ветрам ціхую вядуць асыпаныя свежымі пялёскамі сады

3. Два берагі  вясна і зіма  нас яднаюць з табой.

4. У горад пераадольваючы апошнія зімовыя перашкоды ўрачыста і ўпарта ішла зіма.

5. Акрамя звычайных гасцінцаў прывёз сёння тата дзіва-дзіўнае бабалайку.

Т2. 1. Дуб зашаптаў таямніча і паважна баючыся парушыць агульную ўрачыстасць.

2. Ля Юлінай хаты акрамя каліны і бярозы красаваўся стройны клён.

3. Дарога выбегла да высокага заглушанага сіняй валошкай жыта.

4. Ядвіся і Габрыня на хлопца глядзелі усміхаючыся.

5. Вецер спрытны жартаўнік кужаль выхапіў і знік.

Т3. 1.Акрамя клопатаў нянькі іншых абавязкаў у Алены не было.

2. Дарога хавалася нібы ратуючыся ад спёкі пад густыя шаты дрэў.

3. Вірыць запоўненая гараджанамі плошча.

4. І цягнецца рука прылашчыць васілёк пасланніка нябёс, людскіх шляхоў украсу.

5. Даклад Павел чытаў не хвалюючыся.

Т4. 1. Да горада вяла абсаджаная старымі разгалістымі асінамі шаша.

2. У цішы азёрнай гладзі глыбокай і густой нарадзіўся цуд прыроды мілы цвет лілеі белай і святой.

3. Для мяне ўсе песні апроч расстайных ды сірочых жаданыя.

4. Нягледзячы на тое, што пёк добры мароз, па лесе мы ішлі не спяшаючыся.

5. Як міла пазвоньваюць сэрца грэючы святыя бацькоўскія словы.

Т5. 1. Не забываючы аб той гераічнай і грознай пары больш за ўсё ты Радзіма вартуеш спакой больш за ўсё цэніш міру дары.

2. На вясеннім вільготным узлеску я зноўку знайшоў сваю кветку надзеі пралеску.

3. Апошняя цяжкая пазалота злятае з абсвістаных ветрам дрэў.

4. Чытаю добрую кнігу і заўважаю, што апроч усіх падтэкстаў тут ёсць яшчэ і такі: гэта напісана ў дождж гэта ў радасць гэта ў шчасці.

5. Андрэй насіў на засеяную мясціну попел і рассяваў не шкадуючы.

Т6 1. Зямля выспеліла ўсё і аддаўшы свой плён зморана адпачывала ў сонным цяпле позняга лета.

2. Яна вачэй зусім не засціць душы асветленай сляза.

3. Сяргей вельмі стаміўся дакошваючы купістую сенажаць і лёг спаць не рапранаючыся.

4. Вецер гоніць міма сарваны з дрэва ліст і ахапкі сена.

5. Прыйшла восень ды апранула дрэвы акрамя елак і сосен у залатое ўбранне.

Т7. 1. Паабапал зарослага зялёнай мяккай мураўкаю гасцінца ляжала неагляднае поле залацістага жыта.

2. Здаецца апрача вярбы усё на зямлі драмала.

3. Васіль ішоў не азіраючыся.

4. Завіляла то спадаючы ў нізінкі то ўзлазячы на ўзгоркі лясная сцяжынка.

5. Зрываецца звонкі капеж са стрэх разгойдвае неба дзіцячы смех, а ў памяці вечна стыне белы чырвоны чорны снег нашай святыні Хатыні.

Т8. 1. Надрываючы душу сумна плакала нябачная кнігаўка.

2. І ўсцяж краінаю радасць услаўляючы песні салаўіныя льюцца не сціхаючы.

3. О, як хутка прыплывае раніца сну і явы сонечнае вусце!

4. Кволы ветрык даносіў з лугу перамешаны з гаркавасцю лазы і зверабою водар валяр’яну.

5. Старасць – час, калі не маеш права апроч сну адпачынку, спакою, ні на дзень адкласці свае справы.

Т1. 1. Салодкай песні век не вер пакуль не разбярэшся хто спявае.

2. У Запаляр’і дзе навокал ляжыць тундра і жывыя кветкі з’яўляюцца рэдкасцю Нарыльск увесь патанае ў кветках.

3. Калі наступае глыбокая восень прыходзіць час туманаў якія часта сцелюцца нізка над зямлёй.

4. Так цёмна што як ні напружвай вочы не разгледзіш нават уласных пальцаў.

5. Я бачыў як лопаецца пупышка чуў як крэхча мурашка якая напінаецца пад ігліцай.

Т2. 1. Як добра ўсведамляць што ты з’яўляешся пэўнай вартасцю для людзей якія цябе акружаюць.

2. Калі машына праехала лось зноў павярнуў у той бок куды ішоў раней.

3. Бабуля казала што калі на Вербніцу ўстаць рана і папрасіць у звычайнай вярбы здароўя то цэлы год не будзеш хварэць.

4. Пяро якім мы пішам атрымала сваю назву ад птушынага пяра што ўжывалася ў свой час у якасці прылады для пісьма.

5. Хоць ноч па зямлі ідзе і месяц схаваўся за хмары ад квецені светла да раніцы.

Т3. 1. Глядзіць Мар’яна як мітусяцца хвоі прыслухоўваюцца да шуму што ідзе ад лесу.

2. Не верце калі хто скажа што хоць адна дарога ў жыцці лёгкая.

3.Калі ўначы сніцца што-небудзь з дзяцінства тады агортвае жаласлівасцю да маці вобраз якой непарыўна звязаны з той парой.

4. Як не прайсці па ціхіх пожнях дзе безліч прагуло вятроў і столькі шэрых ліўняў позніх.

5. Сасна такая высокая што калі спрабуеш глянуць на яе вяршыню то шапка звальваецца з галавы.

Т4.1. Настаўніца тлумачыла дзецям якія кветкі дзе трэба садзіць каб тады калі яны вырастуць быў прыгожы падбор фарбаў.

2. Ліза не заўважыла як зашарэла ноч і неба на ўсходзе пасвятлела.

3. Толіку было цікава і смешна глядзець як лянівы і непаваротлівы ў сетцы карась куляй ляцеў на дно калі яго пускалі ў ваду.

4. Асобныя дрэвы да таго тоўстыя што калі б вырашылі ахапіць ствол то спатрэбіліся б намаганні некалькіх чалавек.

5. У пасках святла якія коса з акна ў вугал перасякалі хату варушыліся драбнюсенькія парушынкі.

Т5. 1. Мядзведзь не ведаў што калі ён толькі наблізіўся да агароджы зубры ўчулі яго і падрыхтаваліся да сустрэчы.

2. Калі праязджала па вёсцы машына такі пыл узнімаўся што не было чым дыхнуць.

3. Я нібы тая лодка ў якой перабілі ланцуг што трымаў яе ля берага.

4. Я вярнуўся сюды дзе праводзіла ў свет мяне маці дзе я першую радасць і смутак маленства пазнаў.

5. Калі я затуліўся за хвояй і пачаў назіраць чарапаха высунула галаву з-пад панцыра ды агледзелася і памаленьку пасунулася наперад.

Т6.1. Нават сойкі якія звычайна трымаюцца ў хвойніках пазляталіся бліжэй да бярэзніку і дубнякоў дзе хоць трошкі свяжэйшае паветра.

2. Снегу намяло столькі што давялося расчышчаць дарожкі каб выйсці на вуліцу.

3. Калі мы вярнуліся на хутар там ужо хваляваліся і былі вельмі рады што з намі нічога не здарылася.

4. Лапіны сівога моху так перасохлі што калі хто-небудзь ступаў дык мох ламаўся.

5.Як толькі пачыналася мяцеліца і выпадаў снег ласі нібыта скрозь зямлю правальваліся.

Т7.1. Лісіца вырашыла хутчэй выбрацца з гэтага месца бо калі народзяцца лісяняты яны тут будуць у небяспецы.

2. Звычайна ліса ішла на паляванне надвячоркам калі сонца знікала над лесам і мяккі змрок расплываўся па наваколлі.

3. Бясконцыя завірухі так замялі дарогі што дабрацца туды цяпер можна было толькі хіба на трактары ці на кані.

4. Калі добра прыгледзеліся то ўбачылі чорнага бусла які стаяў ў гняздзе.

5. Люблю той час калі ўжо адшумела жаўталісце і марозікі прыхапілі палі і дарогі.

Т8. 1. Такі ўжо быў гэты хлопец што калі браў што ў галаву дык не хутка расставаўся са сваёй думкай.

2. Некаторыя абганяюць не таму што крочаць шпарчэй а таму што не спыняюцца.

3. Затаіўшыся пад крывой хвояй кашлатае голле якой звісала амаль да самай зямлі ліса назірала за курамі.

4. Убачыўшы што матацыклістаў было толькі двое і за мі больш нікога не відаць хлопцы асмялелі.

5. Прыемна вяртацца на старое месца дзе пражыта нямала гадоў дзе знаёмы кожны чалавек і кожная сцежка.

Т9. 1. Хто табе сказаў што каб самому выслужыцца дык другога ўтапіць трэба?

2. Андрэй прыехаў у Мінск калі пачыналі падаць лісты і парк журботна скідаў сваю прыгажосць.

3. Людзі вераць што калі бусел зробіць побач з хатай гняздо то гэту хату абміне бяда.

4. Лось павярнуў галаву каб прыслухацца і разабрацца што да чаго.

5. У чыстым хвойніку на зялёным імху ды рудой ігліцы ў ліпені высыпае столькі лісічак што здаецца нібы хто рассыпаў буйны гарох.

Т10. 1. Сяргей неспадзявана адчуў што яму нечага не хапае ў агародзе які адразу здаўся сумным і нецікавым.

2. Там дзе рэчку перасякала шырокая шаша пабудавалі драўляны мост.

3. Дом у якім жыла сям’я Кудзіных і куды спяшалася Марынка стаяў на рагу далёкіх ад цэнтра вулачак.

4. Калі выйшлі на палубу то ўбачылі горы якія ўзвышаліся над самай вадой што яшчэ ўчора здавалася нам бясконцай.

5. Галоўны ўрач растлумачыў што калі тэмпература ў палатах будзе такой нізкай становішча хворых значна пагоршыцца.

Т1. 1. Эколагі якія прыязджалі вывучаць мясцовую прыроду гаварылі што дубу каля трохсот гадоў.

2. Сяргею хораша думаецца пра сваю вёску дзе роднае дзе зацішак і спакой і дзе ён па-сапраўднаму адпачывае душой.

3. Якім чынам усё так трымалася Рыгор не мог сказаць хоць і думаў пра гэта не раз.

4. Дзед ведаў што калі не зрабіць гэтага зараз то дровы так і будуць ляжаць пасярод двара.

5. Валодзя спыніўся каб крыху перадыхнуць і раптам заўважыў на зямлі шырокі раздвоены след нейкай жывёлы.

Т2.1. Цяпер ён упэўніўся што ніхто не адступаў і ўсе салдаты загінулі.

2. Мы здзівіліся бо колішняя загарадная шаша ператварылася ў шырокую цэнтральную вуліцу што ўліваецца ў абсаджаную дрэвамі плошчу.

3. У тую крыніцу з якой піў ваду гразёю не кіну.

4. Адкуль бацька гэта ведае ніхто з нас не зразумеў бо мы рабілі ўсё ўпотайкі.

5. Радаваліся дажджу хоць у разгары была ўборка і на полі сям-там стаялі бабкі.

Т1. 1. Каля крынічкі кіпела жыццё бо кожнаму хацелася стаць бліжэй да вады каб палюбавацца на ўласнае хараство ў яе люстры як гэта любілі рабіць прыгожыя краскі.

2. Так ярка прыпомнілася Міхалку свая вёска што каб меў крылы то ўзняўся б і паляцеў.

3. Са столі звісала люстра якую тут назвалі панікадзіла і якая раскідала па царкве зыркае святло ад запаленых на ёй свечак.

4. Умомант раптам не стала таго чым цешылася аб чым днямі і начамі трызніла-марыла да чаго рвалася душа.

5. Я шчаслівы што ў суджаны час нарадзіўся на гэтай зямлі, дзе такія густыя лясы і такія спакойныя рэкі.

Т2. 1. На вялікім замчышчы дзе калісьці стаяў сярэдневяковы замак узвышаюцца дзве напаўразбураныя вежы ад якіх патыхае сівой мінуўшчынай.

2. Калі вораг падыдзе да нашых чыстых крыніц яны перасохнуць каб не даць яму вады.

3. Прыемна назіраць як кланяецца камбайну збажына як планкі матавіла хапаюць сцябліны і яны валяцца на транспарцёр.

4. Вы не раз заўважалі што калі распускаецца лес здалёк ён выглядае жаўтавата-зялёным.

5. Чутка ёсць што ў лясной лагчыне дзе туман на галіны сядае празрысты ручай з-пад калоды ў свет выцякае.

Т3. 1. Найвышэйшая прыгажосць тая што пазнаецца з дзяцінства бо яна глыбей западае ў душу.

2. Праз прасветы ў сасняку відаць было як за ракой што дымілася густым туманам святлеў небасхіл.

3. Асінкі як быццам хацелі сказаць людзям што пакуль яны гараць і грэюць неба няма чаго баяцца халадоў.

4. Я рад зялёнай ніве што шуміць у полі таму дубу што над рэчкай песціцца ў прыволлі.

5. Калі зойдзецца сэрца ад болю і прыстану зусім на хаду пры дарозе ці ў ветраным полі ў даспелыя травы ўпаду.

Т4. 1. Спасцігнеш паэта лепш за ўсё ў месцы дзе ён нарадзіўся або там дзе нарадзіўся яго талент.

2. Няма для сэрца даражэйшай зямлі чым тая што ў нядолі ўзгадавала.

3. Шпакі і ластаўкі – дробязь якой каб і вельмі хацелася не палічыш.

4. Я вярнуўся сюды дзе праводзіла ў свет мяне маці дзе я радасць і смутак маленства спазнаў.

5. Яшчэ да таго як сяло апаноўваў шумны лівень неба над прыціхлымі хатамі і агародамі нізалі стрэлы маланак і расколвалі ўдары грому.

Т5. 1. Адсырэлі запалкі бо калі салдат поўз набілася снегу ў кішэні.

2. Міхал як толькі ажаніўся тады ж ад бацькі аддзяліўся бо стала цесна.

3. Каб мог сабраць дажджынкі з белых хмар я іх прынёс бы ўсім пустыням у дар.

4. Здаўна лічыцца што на Дзяды душы продкаў прылятаюць на зямлю каб даведацца як жывуць іх нашчадкі.

5. Колас любіў чыстыя баравыя лясы дзе прасторна воку дзе над галавой ніколі не змаўкае вячысты гоман хвойных вяршынь і дзе ў дастатку паветра і сонца.

Т6. 1. Калі мы хочам каб нашу мову любілі і паважалі дык давайце гаварыць і пісаць на ёй так каб усім было хораша і зайздросна і каб кожнае слоўца зіхацела ды пералівалася.

2. Разумеючы сэрцам што слова – думкі аснова расцём каб усім жыццём сказаць сваё слова!

3. Возера якое з усіх бакоў акружыў лес здавалася зверху кропляй расы ў траве.

4. Я ведаю што калі прылятаюць шпакі надыходзіць сапраўдная вясна.

5. Сярод садоў і красак дзе цвілі мае зялёныя гады мы наслухаліся даўніх казак што калісь расказвалі дзяды.

Т7. 1. Настаўнік занепакоіўся калі ўбачыў што два хлопчыкі чамусьці адсталі і прапанаваў шукаць іх.

2. “Жыціе” паведамляе што калі князёўне споўнілася дванаццаць гадоў бацькі вырашылі аддаць яе замуж.

3. Дзе б ні быў і куды б ні закінула мяне доля не-не дый згадаю дарагі майму сэрцу куточак зямлі на самым поўдні Беларусі.

4. Яшчэ не было такога каб паляўнічы паскупіўся на фарбы для апісання той дзічыны якую ён упаляваў.

5. Мікалай адчуваў што хвалюецца і прыкладаў усе намаганні каб супакоіцца.

Т8. 1. Чым цягнецца вышэй у неба дрэва тым глыбей ідзе карэнне ў зямлю.

2. Я паклічу цябе ў свет прыгожае казкі дзе прасторна для мар дзе задумам ёсць шыр.

3. Байцы адразу падаліся ў штаб каб даведацца што здарылася пакуль яны адсутнічалі.

4. Літаратура для дзяцей і юнацтва валодае сілай выключнага эмацыянальнага ўздзеяння бо яна імкнецца адкрыць і ўвасобіць свет тых хто ўступае ў жыццё і хто фарміруе свой светапогляд.

5. Такі незвычайны ў гэтым годзе май што каб выказаць захапленне яго прыгажосцю не магу знайсці слоў.

Т9. 1. Калі мы выйшлі на вуліцу ужо адчувалася што блізка вечар хаця і было светла.

2. Зеляніна расце з такой шпаркасцю што калі прыслухацца дык уловіш як выпростваюцца і перашэптваюцца каліўцы.

3. Глушэц любіць такаваць на досвітку калі вакол цёмна і лес яшчэ не абудзіўся.

4. Удзень як лекцыі канчалі на рэчку хлопцы выбягалі крыху пакоўзацца на лёдзе.

5. Найгоршае для Сотнікава было ў тым што гэта быў яго апошні франтавы бой да якога камбат рыхтаваўся з таго першага дня калі яго прызвалі на службу.

Т10 1. Толькі ў нас такая кроў у жылах што за край дзе маці нарадзіла мы заўжды стаім сцяной.

2. Народная мудрасць гаворыць што калі чалавек дзе-небудзь пасадзіць дрэўца то ўжо ніколі не пакіне думкамі той мясціны.

3. Я неяк не ўлічыла што той станцыі з якой ты праводзіў мяне ў далёкую і незваротную дарогу зараз ужо няма.

4. Тут дзе канчаліся аўсы і пачынаўся дробны ўзлесак дарога рабілася зусім вузкай.

5. Карабель стаў на якар калі на маяку ўжо запалілі агні якія будуць гарэць усю ноч.

Т1. 1. Пра каханне шапталі бярозы і зоркі з нябёсаў __ толькі ты пра каханне маўчаў.

2. Дзяўчына хуценька апаласнула халоднай вадой твар __ сон як рукой зняло.

3. У залежнасці ад вышыні лёту журавоў знаходзіўся рост аўса __ высока ляціць вырай – высокі вырасце авёс.

4. Мне бачна __ Полацк не старэе, ён маладзее з кожным днём.

5. Я радаваўся__ яблыня вырасце, яблыкі будуць вісець над ганкам, каля самых дзвярэй.

Т2. 1. Падняў я некалькі грыбоў, разагнуўся і ўтрупянеў __ з-за маладой елачкі шуснуў на паляну мядзведзь, стаў аблізваецца.

2. У спалоханых Аленчыных вачах застыла жахлівае пытанне __ няўжо вайна?

3. Прайдзі берагам паўз рэчку __ здзівяць, а то і хораша збянтэжаць сваімі звонамі і спевамі вакалісты крыніцы і крынічкі.

4. Я падняў галаву і ўбачыў __ над горадам стаяла цёмная хмара.

5. Трывожны роздум непакоіў хлопца __ што чакае яго на граніцы?

Т3. 1. У садах засвісталі шпакі _ чутны жаўранка срэбныя звоны.

2. Узышло сонца _ раскрыла вочы кветка.

3. Жанчына прыслухалася і зразумела _ ў шыбу стукаюць мокрыя галінкі.

4. Захочаш мець __ мацней жадай.

5.Пасля заканчэння школы перада мной паўстаў першы жыццёвы экзамен __ куды пайсці вучыцца?

Т4. 1. Каханне і веру не трэба ўсім выстаўляць напаказ __ душу чуе толькі неба.

2. Пад вечар птушкі ляцелі ў лес _ там ім лягчэй знайсці схованкі на ноч.

3. Кату жарты __ мышцы смерць.

4. Здарыцца трывога ля нашага парога __ ракетчыкі гатовы даць адпор.

5. Мікіта вырашыў _ давядзецца пусціць брата ў сваю хату, пацясніцца.

Т5. 1. Я адчуў ___ вецер пачынае ўзнімацца.

2. Ты не тужы __ мінецца восень, імжа рассеецца, як дым.

3. І надвор’е стала псавацца __ нізкія свінцовыя хмары паўзлі нам насустрач, там-сям з іх цягнуліся касыя палосы дажджу.

4. Каля пыльных гасцінцаў цвілі рамонкі __ ківалі пухнатымі галоўкамі васількі.

5.У глыбіні душы часам узнікала сумненне __ ці не міфічная гэта ідэя?

Т6. 1. Паказалася з зямлі бацьвінне буракоў __ падняліся сцяблінкі кропу __ зазелянеў гарох.

2. Рой паводзіў сябе спакойна_ яго гул быў роўны _ ў ім чулася надзея на новае жыццё.

3. Я хацеў цябе знайсці. Я ў Загоршчыну __ няма. Я ў Мілае __ няма.

4. Сцяпан хацеў кінуцца наўцёкі __ ногі быццам прыраслі да зямлі.

5.Ты не тужы __ мінецца восень, імжа рассеецца , як дым.

Т7. 1. Увосень шасціць пад нагамі мох _ гараць сіняватыя пупышкі верасу.

2. Хлапец зажмурыўся, сумуе дзяўчына __прыходзіць ужо расставання часіна.

3. Дарогі раскіслі ад дажджу __ па іх цяжка было праехаць

4. Ледзь гайдаліся на ўстрывожанай вадзе белыя лілеі __ паблісквалі пад сонцам пялёсткі жоўтых гарлачыкаў.

5. Паляўнічы не хацеў спускацца ў лог __ён баяўся засесці ў гурбах снегу.

Т8. 1. У глыбіні душы расло, падымалася нязведанае пачуццё __ ён вольны казак, ніякі не начальнік.

2. Каня не дагледзіш __ далёка на ім не паедзеш.

3. То не гул завірухі мяцежнай і не рокат упартага мора __ гэта Нёман разліўся бязмежна на грудзях Беларусі прасторнай.

4. Раз бяседа вялікая ў князя была __ на пасад дачку-княжну садзілі.

5. Мурашка знайшла нежывога блакітнага жука, прыпынілася і задумалася __ што гэта за стварэнне?

Т9. 1. Серабрацца невялікія звілістыя рэчкі __ звіняць сцюдзёныя крыніцы.

2. Хлопцы размахвалі паходнямі __ нешта крычаў барадаты рэжысёр __ бегаў, круціўся, як ваўчок, кінааператар.

3. У дубах салаўі адсвісталі __адзвінеў над плугам жаўрук.

4. Усё часцей і часцей садзіліся птушкі перадыхнуць __ давалася ў знакі стома.

5. Ён прыслухаўся, а потым убачыў пульсуючую кропку ў небе __ гэта ляцеў самалёт.

Т10. 1. Думкі снавалі ў галаве Даўгалёва вельмі тужлівыя __ чым ён займаўся столькі гадоў?

2. Іван задаволена ўсміхаецца __ ў кошыку грыбы як на падбор.

3. Хутка пачарнее лісце алешын __ золатам зажаўцее бярэзнік.

4. Два ляшчы з тоўстымі чорнымі спінамі проста здзекуюцца з нас __ адзін кране чарвяка на кручку носам, а другі махне па ім хвастом.

5. Гэта ж не жартачкі __ лёс амаль шасцідзесяці тысяч жыхароў раёна быў у яго на плячах.

Т1. 1. Мікола задраў галаву і ўбачыў __ бусел, узмахнуўшы крыламі, паляцеў у напрамку ракі.

2. Быў бы талент __знойдзецца пасада.

3. Кудахталі заклапочаныя куры _ раз за разам дзёр горла на абымшэлым плоце певень.

4. Доўга не мог заснуць Міхась _ трывожныя думкі змянялі адна адну.

5. Максім адразу здагадаўся __ нешта здарылася.

Т2. 1. А прыйдзе восень _ з клёна ўпадзе чырвоны ліст, як вугалёк, гарачы.

2. Навокал, як завадныя, стракаталі конікі __ недзе драў горла драч.

3. Па ўсім відаць __ будзе добрае надвор’е.

4. Толькі ўвесну ажывала Палессе __ заспявае салавей, застогне на золку жалейка пастуха.

5. Незнаёмаму з тутэйшымі балотамі чалавеку небяспечна забірацца ў гэтыя нетры __ зойдзеш, заблудзіш і не патрапіш выбрацца, бо нічога не ўбачыш.

Т3. 1. Наша трывога была дарэмнай __ усё прайшло як мае быць.

2. Усё прымоўкла, усё хаваецца ў цянёк ад гарачага сонца __ лес урачыста ахоўвае цішыню і спакой.

3. Надвор’е было жудаснае __ завыў вецер, камякамі падаў мокры снег.

4. Цяпер трэба было як-небудзь павініцца перад людзьмі, паказаць _ яна [Ганна] шануе сваю славу, людзей і людскія звычаі.

5. Стаяла гарачыня __ гусцелі фарбы наваколля, духмяна пахла лугавою травой і ўгрэтай зямлёй.

Т4. 1. Дае прырода зноў урокі нам __ не верце цішыні, салодкім снам; бяда і радасць побач вечна; людзей ратуе толькі чалавечнасць.

2. А работы многа __ і ў хаце прыбяры, і дзяцей дагледзь, і вядзі работу ў школе.

3. Бруіліся чысцюткія рачулкі __ стоена маўчала балота.

4. Лейтэнант заблытаўся канчаткова __ усе сведкі апісвалі здарэнне па-рознаму.

5. Знаю__ няма таго зелля, што хоць на міг ад тугі па Айчыне вылечвае.

Т1. 1. Напэўна, матчына доля такая_ сыноў гадаваць, выпраўляць у дарогу.

2. Дабро прыносіш добрым людзям _ з табою людзі як браты.

3. Максім пранёс праз усё жыццё простую ісціну _ слова павінна мець цвёрдую цану.

4. Цвітуць лугі _ жаўцее проса _ ўздымае жыта каласы.

5. Пульсуе радасць у прасторах _ залатыя свецяцца агні.

Т2. 1. Меднастволы, як выліты, высіцца бор _ зацвітае на ўзлессі блакітны чабор.

2. Так ужо наканавана небам _ маці дзеліцца з дзецьмі душой, як хлебам.

3. Тут трэба быць пільным _ у верасе заўсёды хаваюцца баравікі.

4. Поле спускалася краем у лагчыну _ пятляла сярод лугавіны спакойная рэчка.

5. Сваё сябрам адкрыеш сэрца _ душу сяброў пазнаеш лепш.

Т3. 1. Хлеб у возе _ няма бяды ў дарозе.

2. Ноч гусцее _ пагасла зара _ зорка срэбная ўпала ў ваду.

3. Побач з пшаніцай пасеялі лён _ побач з рабінаю красуецца клён.

4. Яшчэ і цяпер у сялянскіх хатах жыве даўні звычай _ фотакарткі бацькоў і дзядоў многія трымаюць пад шклом у рамках на сцяне пры покуці.

5. Сэрцу быць гадзіннікам нягожа _ спыніцца – ужо не завядзеш.

Т4. 1. Сумна, тужліва пазіралі шкляныя вокны пустой Мацвеевай хаты _ паехаў дзед у горад, да ўнукаў.

2. Дуброва выглядала вельмі прыгожа _ пасля дажджу на сонцы яна блішчала, аж зіхацела.

3. Пушынка да пушынкі _ нам пярынка.

4. Тут вецер вільготны і пругкі _ тут ружы ў духмянай расе.

5. Маланкі стрэламі ўстаюць _ у бубен сыпле гром.

Т5. 1. Даспявалі суніцы ў зялёных барах _ на шыпшыне звінелі пчаліныя гуслі.

2. Заўсёды помню ісціну святую _ нельга пражыць на гэтым свеце без святла і цяпла.

3. Сабіна, відаць, збіралася вышываць _ у руках яна трымала паркаль і мулінэ.

4. Зара вясенняя над полем дагарае _ ў змроку тоне сцежка палявая _ змаўкае хор дзявочых галасоў.

5. Прыйдзе раніца _ будзем раіцца.

Т6. 1. Арэлі мелі выгляд незвычайны _ была ўнізе іх не дошка на вяроўцы, а важкая лаўка з дубовым сядзеннем ды ажурнымі каванымі падлакотнікамі.

2. Вакол спакойна дрэмле поле _ блішчыць у росах сенажаць.

3. Дажджы прамяністыя, з хмар ападайце _ жыты, прарастайце _ сады, зацвітайце!

4. Паміж досвіткам і надвячоркам я нібы ў коле вавёрка _ скорасць ёсць – асалоды няма.

5. Ноччу мароз скоўваў праталіны _ днём высокае сонца заганяла холад дамоў.

Т7. 1. На нягоды жыцця не жальцеся _ не было б перамог без нягод.

2. Восень прайшла пералескамі па няголеным іржышчы ніў _ чырвонымі арабескамі лісце лес ураніў.

3. Ведаў здаўна _ яблыні, як і кветкі, без любві да іх расці не могуць.

4. Лета збірае _ зіма паядае.

5. Далёка адступіла мора _ ў грудзі хваляў вецер б’е, галосіць і без дырыжора, не змаўкаючы, пяе.

Т8. 1. Ёсць у кожнага ласка _ ёсць у кожнага свая прыгажосць.

2. Шасцяць у калоссі сярпы, сцяною дабро залягло, кладуцца снапы на снапы _ такога жніва не было.

3. Серабрыцца Свіцязь маладая між бяроз і дубоў _ далячынь струменіцца шкляная _ водар хлеба і грыбоў.

4. Жаніх не вельмі спадабаўся Мані _ манерны ён нейкі, ні старамодны, ні сучасны, адным словам, ні рыба ні мяса.

5. Зірнеш з акна _ нібы кветкі на сініх вербах снегіры.

Т9. 1. Жураўлі яшчэ высока _ зіма яшчэ далёка.

2. Світанне не застае вёсак у сне _ працоўны дзень у іх пачынаецца яшчэ ноччу.

3. Серабрацца невялікія звілістыя рэчкі _ пабліскваюць сцюдзёныя крыніцы.

4. Звыклыя гукі напоўнілі лясныя гушчары _ ў галлі заварушылася сонная птушка, піскнуў заяц, бязгучна мільгануў кажан.

5. Дзень самлеў у бэзавым кустоўі _ на зямлю асела цішыня.

Т10. 1. Цягнік нячутна крануўся _ пабегла назад прывакзальная плошча.

2. Азірніся і ўбачыш _ ля цябе я ў любую хвіліну.

3. Сейбіт меў асалоду _ жыта слаўна ўрадзіла.

4. Бурліць, плюскоча крынічка _ вербалоз прасцірае да яго гонкія галінкі.

5. Прачнулася ў звонкім лесе кветка-сон _ расплюшчыла вочы сіняя пралеска.

Т1. Шмат птушак ў садзе ў адной шпакоўні жылі шпакі ў другой вераб’і а ў калючым кусце шыпшыны быў дом канаплянак у самым густым кусце чырвоных парэчак уладкаваліся садовыя валасянкі белыя сітаўкі звілі гняздо ў бітай цэгле каля хлява.

Т2. Нам трэба нарэшце навучыцца глядзець на лес вачыма мастака і вачыма гаспадара калі станеш ацэньваць дрэва толькі па колькасці кубаметраў згубіш прыгажосць у самім сабе калі будзеш у лесе бачыць толькі прыгажосць застанешся без даху над галавой.

Т3.Да возера не падыдзеш берагі гразкія а як ступіш трасецца гойдаецца расплывецца ва ўсе бакі чорная калатуша.

Т4.У вялікай сям’і за сталом не было таго каб хто каго падганяў або чакаў усё што ўхопіш тваё а не патрапіш ухапіць галодны будзеш.

Т5.Коцяцца пад лёгкімі павевамі ветрыка зялёныя хвалі а калі над гэтым жытнёвым морам раптам падымецца вецер то міжволі падасца табе што гэта сапраўды мора ў якім дзесьці на небасхіле разгульвае на лёгкай хвалі малюсенькі паруснік.

Т6.Цяпер знаёмая сінічка была прывабнай і зграбнай бо ў кастрычніку апранулася ў прыгожую вопратку на галоўцы ў яе чорная шапачка на шыі завязаны чорны шалік на плечукі ўскінуты зеленавата-жоўты каптанчык з белаватымі палоскамі па баках.